1.2. SISTEMET KOORDINATIVE
- Në kapitullin e mëparshëm (kap. i V, p. 3.2.) kemi shqyrtuar sistemin koordinativ kartezian
 . Atëbotë konstatuam se koordinatat karteziane  të çfarëdo një pike  në kapësirë paraqitnin projeksionet normale të vektorit të pozitës  në boshtet koordinative  ,  ,  . Tani këtu do të shqyrtojmë dy sisteme të tjera, sistemin polaro-cilindrik dhe sistemin sferik.
1.2.1. SISTEMI KOORDINATIV POLARO-CILINDRIK
- Le të jetë
 një plan i fiksuar të cilin po e quajmë plan ekuatorial. Në këtë plan fiksojmë polin  dhe boshtin polar . Ndërtojmë boshtin  . Këtë bosht po e quajmë bosht zenitor (fig. 6.2). Plani ekuatorial , boshti polar dhe boshti zenitor formojnë një sistem të ri koordinativ, i cili quhet sistemi koordinativ polaro-cilindrik.
Fig. 6.2.
|
- Le të jetë
 një pikë çfarëdo në hapësirë. Le të shënojmë me  projeksionin normal të kësaj pike në planin ekuatorial . Pozita e pikës në planin ekuatorial përcaktohet me koordinatat e saja polare  dhe  . Ndërkaq, pozita e pikës në hapësirë lidhur me sistemin koordinativ polaro-cilindrik përcaktohet me këta tre skalare:  dhe  , ku:
- - quhet rreze polare dhe paraqet distancën e projeksionit nga poli . Rrezja polare është madhësi jonegative dhe ndryshohet në intervalin
 ;
- -
 quhet këndi polar dhe paraqet këndin ndërmjet rrezes polare dhe boshtit polar . Kahu pozitiv i këtij këndi merret kah i kundërt i rrotullimit të akrepave të orës. Këndi polar ndryshohet në intervalin  dhe
- -
 quhet aplikata dhe paraqet distancën e pikës prej planit ekuatorial . Aplikata është pozitive ( ), nëse  dhe boshti zenitor kanë kahe të njëjta, ndërsa ajo është negative ( ) nëse ata kanë kahe të kundërta. Aplikata ndryshohet në intervalin  .
- Skalarët e tillë , , quhen koordinata polaro-cilindrike të pikës dhe shënohet
 .
- Vendi gjeometrik i pikave në hapësirë që e kanë njërën koordinatë polaro-cilindrike konstante e dy koordinata të tjera variabile (korente) quhet sipërfaqe koordinative. Kështu, për shembull:
|
