Vitviteja/Komiteti i Stambollit/Programi i A.M.Pashës më 1 prill 1880

Vini Re! Pjesë klotë, të pa përpunuara. ---

Kështu, në relacionin e Ahmed Muhtar Pashës për Kryeministrinë në Stamboll, më 1
prill 1880, thuhet qartë: ”Kryetari i Lidhjes, Haxhí Efendiu, për të cilin kam folur në
telegramet e mia të mëparshme, duke qenë tepër i zemëruar, disa herë kishte shprehur
poshtë e lart kundër qeverisë fjalë të papërshtatshme, siç janë këto: ‘Këto apo ato toka
ia dhanë armikut, së shpejti do t’ia japin edhe vendin tonë; mirëpo ne nuk do të lëmë që
t’ia japin këtë aq lehtë’. Këto kuptohen nga fjalët që ishin dëgjuar nga gojë e tij. Nga
veprimet e tanishme dhe nga disa veprime të tjera, del se njerëz të tillë kokëfortë, si i
sipërshënuari dhe shokët e tij, që ndodhen aty-këtu, nuk kanë hequr dorë aspak nga
mendimet e tyre të gabueshme…”
Ushtaraku osman konstatonte se me urdhër të Haxhí Ymerit janë vendosur nëpunës të
rinj në vend të të larguarve me dhunë. Nëpunësit e vendosur nga Lidhja me vullnet
hoqën dorë nga të ardhurat mujore. Sipas Ahmet Muhtar Pashës, këta nëpunës merrnin
vetëm dy të dhjetat e pagës dhe tetë pjesë nga tërësia ia lënin Lidhjes - që “të
përdoreshin për të mirën e vendit të tyre”. Kjo fliste se Lidhjen po e financonin edhe
nëpunësit e Lidhjes, bëmirës të Atdheut.
Ushtaraku Ahmet Muhtar Pasha, Vali i Manastirit dhe komandant i Armatës së Tretë të
Perandorisë, pasqyroi edhe përpjekjet e Haxhí Ymer Prizrenit për t’i demaskuar dhe për
t’i spastruar anëtarët proosmanë në Komitetin Qendror dhe në degët e Lidhjes Shqiptare.
“Midis tyre ishte edhe vëllai i tij i madh, të cilin ai donte gjithashtu ta largonte. Ky
njihej përkrahës i qeverisë ...” Dhe, edhe kjo ishte dëshmi për cilësitë kombformuese e
shtetformuese të myderrizit Ymer Prizreni - për liri, çdo gjë!
Për ta penguar veprimtarinë e Lidhjes Shqiptare, duke minuar aktivitetin e Ymer Efendi
Prizrenit nga brenda, pashai osman propozonte masa dinake e drastike: Qeveria duhej t’i
merrte në mbrojtje “Shtatë personat që tanimë kundërshtohen si njerëz që urrehen nga
populli”; të veprohet në thellimin e hendekut midis gjakovarëve e prizrenasve, duke
pasur adut gjakderdhjen me rastin e vrasjes së Mehmed Ali pashë Maxharrit; të veprohet
në masën e popullsisë së Prizrenit për ta ftohur nga veprimet e Haxhí Ymerit, dhe, kur të
arrihet kjo ftohje e popullit ndaj tij, të arrestohej së bashku me “nja gjashtë, ose
tetëmbëdhjetë vetë që janë shokët e tij më të afërm, të kapen në befasi dhe të internohen
(…). Prandaj, është e domosdoshme që nga njëra anë të presim këto (suksesin
propagandas osmane përqarëse), kurse nga ana tjetër, të dërgohen këtu sa më shpejt e sa
më shumë batalione të ushtrisë së rregullt dhe që i sipërshënuari të largohet patjetër dhe
sa më shpejt që këtej!”.
Në vazhdim, Ahmet Muhtar Pasha, madje, ia tërhiqte vërejtjen Kryeministrisë: “Së
treti”, për ta bërë Ymer Efendi Prizrenin të parëndësishëm, për ta larguar “me të mirë që
këtej, duhet pasur parasysh se ai është një njeri i pasjellshëm dhe kokëfortë; prandaj ka
mundësi që të mos largohet me këtë mënyrë” dhe theksonte se kërkesat që ai të largohej
nga Kosova, me të mire, po e nxiste “atë të shkojë më tej...!”