Wikibooks

Tokajon/Frym e ajër/4: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
Rreshti 9:
{{dygishta}} Shpejtësia më e madhe e matur!? Më 1934, në një mal në njësinë federale të ShBA-së të quajtur ''Nju Hampshir'' (ang.:''New Hampshire''), është matur lëvizja e ajrit të fyer nga era me një shpejtësi prej 371 kilometrave në orë. Tekë dredhat vërshuese era fryn ajrin edhe më shpejtë - deri në 450 kilometra në orë.
 
=====Çka është fryma ekuatrialeekuatoriale?=====
=====Kujt i thonë "syri i furtunës"?=====
{{dygishta}} ‘’Syri i erës’’ apo ‘’syni i furtunës’’ është hapësira përbrenda dredhës e cila e krijon erën që e fryn ajrin. Zakonisht ky ‘’sy’’ paraqitet tekë dredhat e erës së tropeve. Këto era arrijnë shkallën 12- më të lartën. Përbrenda tyre era e fryn ajrin në dredhë me një shpejtësi marramendëse, dhe prerja tërthore e reve që i sillen ‘’syrin’’ arrin deri në 500 kilometra. Në mes të këtyre reve gjendet hapësira e qetë e ‘’syrit të erës’’.
 
=====Ku krijohen Hurikanët?=====
{{dygishta}} Dredhë nxituesitnxitësit e quajtur ''Hurikan'' ne ujërat e tropeve. Ne detet ku ajri i ngrohët shpejtë shkon në lartësi. Kur fillon të vije rryma e ajrit të ftohtë, mund të vije deri tek një lëvizje rrethore e ajrit. Me këtë krijohet era që e fyen ajrin në një dredhë. ''Hurikanët'' krijohen në oqeanin Atlantik. Ngjashëm me këtë dredhë nxituesenxitëse të erës në oqeanin paqësorë krijohen erërat dredhë vërshuese që gjeografë i quajnë ''Tajfun'' dhe ato në oqeanin indian të quajtura ''Ciklone''.
 
=====Çka është tornado?=====
{{dygishta}} ''Tornado'' thirret një furtunë e fort e ngjashme me dredhë si ‘’Hurikan’’ (lloj ‘’Dredhë-nxituesi’’nxitësi’’) dhe ‘’Dredhë-vërshuesi’’. Krijohet kur retë në numër të shumtë takohen mbi sipërfaqe dhe shkojnë duke e ndjekur njëra tjetrën – krijojnë një dredhë. Kjo dredhë shkon duke lëvizur mbi sipërfaqe dhe ‘’thithë’’ nga sipërfaqja çka të mundet – merr duke u dredhur gjëra të ndryshme. Tek ne nuk është paraqite, por në mesin e pjesës perëndimore të ShBA-së. Aty çdo vit duke nxituar me vrullin e saj e shpejtësi prej 50 orë në kilometër endet dhe shkakton dëme të mëdha. Lartësia që këto dredha arrijnë e kapë edhe të 40-ën kilometër.
 
=====Çka ndodhë kur era përplaset për bjeshkë?=====
Rreshti 23:
 
=====Kam lexuar fjalën e huajë "Chinook", çka është?=====
{{dygishta}} ''Çinuku'' është një erë e ngrohët, e thatë e që kaplon pjesën lindore të ''Roki Montanës'' (ang.:''Rocky Moutains'') në Amerikën veriore. Kjo erë befasë mund të sjell kohë të nxehtë dhe të shkrijë borën. Një erë e ngjashme kaplon edhe Alpet.
 
=====Pse e freskon deti tokën?=====
Rreshti 31:
{{dygishta}} Frontet e tilla janë hapësirat në të cilat ndryshon koha - vija e prerjes së dy hapësirave me mot të ndryshëm. Këto fronte krijohen kur sasi të mëdha të ajrit të ftohtë përballen me sasi të ajrit të ftohtë. Fronti i ftohët, sjell me vete kohë të keqe për shembull me erë të fortë, shi dhe borë.
 
=====Në lajme metrologjikemeteorologjike shohë U dhe L, çka janë këto?=====
{{dygishta}} Janë shenja për hapësirat e ulëta dhe ato të larta. Shtypja e ajrit është shtypja me të cilën rëndohet toka nga ajri. Ajri i ngrohtë peshon më pakë se ai i ngrohët dhe kështu krijon një hapësirë të shtypjes së ulët. Në anën tjetër në hapësirat e larta, ajri është më i ftohët dhe qielli është më i kthjellët.
 
=====Kush i përpilonëpërpilon lajmet meterologjikemeteorologjike?=====
{{dygishta}}<!-- Ai që nuk po na ndihmon, me gjasë nuk i përpilon por i kopjonëkopjon--> MetreologMeteorolog quhen shkencëtarët që bëjnë parashikimin e motit. Ata mbledhin të dhëna nga mbi 3500 pika të caktuara në tokë, të qujturaquajtura ''stacione metrologjikemetrologjie'', nga pikat tjera si p.sh në anijet, në detëdet, në aeroplantaeroplan, nga satelitët e motit në gjithësi.
| valign="top" width="300px" bgcolor=#ABCDEF|
<center>
Marrë nga "https://sq.wikibooks.org/wiki/Tokajon/Frym_e_ajër/4"