Pepili/Komedia Hyjnore/214

K. XXXIII Rrethi i nandtë. - Brezi i dytë (fundi). - Vdekja e Kont ugolinit. - Brezi i tretë (Tolomea). - Tradhëtarët e miqëve. -Frati Alberik. - Branka d'Oria

zeza gjelle	E gojën fill e çoi nga e zeza gjellë Ai mëkatar, me flokët tue e fshi Të kokës q’ia kish grrye nga mbrapa shpelle.
	Pastaj filloi: " Ti don të përtërij Të tmershmen dhimbë, që n’zemër plagë e mbaj Pa folë ëndë, veç tue kujtue kah rrij.
brerja	Por farë në m’u baftë fjala e prej saj Kobi t’i dalë trathtarit q’jam tue bre, Ke për t’më pa të flas edhe të qaj.
fjorentina	Unë nuk të njoh e s’dij se si ndër ne Ke mujtë me zbritun poshtë, por fjorentin Kah flet me duke me t’vërtetë se je.
Ugoli - Konti Ugolin	Ta dijsh ti, pra, se qeshë konti Ugolin, Kryepiskop Ruxheri – ky perpara, Tash do tregoj kaq afër pse më rrin.
burgimi - burgosja	Se prej këtij, qe s’dijti ç’asht e mbara, Trathtisht unë, që i besoja, qeshë burgue E mbytë pastaj, asht ndi dhe ma përpara;
hataja	Por atë që nuk ke mujtë kurr me e dëgjue, Sa i zi edhe i hatashëm m’erdh mbarimi, Ta them t’shikosh se ç’me ka ba ky mue.
shpagimi Frangjija - Frenxhijtë - kafaz	Frangjija e ngushtë në atë kafaz burgimi, Që qysh me mue "i urisë" me u quejtë ia nisi, Ku dhe të tjerë ka për t’i mbyllë shpagimi,
hani - kull hani - ndrisja - ndriçimi - ogurzeza - ogurzeziu - tisi - tisia - gërrisi gërrisija	Ma se një hanë n’për vrimë kish lanë të ndrisi, Kur andrrën ogurzezë unë pashë në gjumë, Qe tisin e së ardhmes ma gërrisi.
klyshi - pizanët - pizanët e Luka	Këtë n’andërr pashë si pris e zot të shquem Ujkun tue ndjekë me klyshë malit në pritë, Qe s’len pizanët Lukën me e shikuem.
bushtra - E liga - Të ligtat - Të plogshtat - Mëkatet - vadija - Gualandet - Ssmondet - Lanfrankët	Me bushtra t’ligta, t’shpejta, mirë vadite, Gualandet e Sismondet mbledhë i kishte, Bashkë me Lanfrankët para i kish radhite.
vrapi - çuka - bijtë - pashë - llava - qejtë dërmishtja	Mbas një vrapi të shkurte, m’u duk se ishte Lodhë baba me të bijtë, kur në një çuke Pashë llav’n e qejve brijtë kah u dërmishte.
dënesa	Kur unë u zgjova, terri ende pa u zhdukë, Ndjeva përgjumë tue dnëse fëmijtë nën za, Që i kisha pranl, e tue m’u lutë për bukë.
ndjellja	Tham shpirt nuk ke, dhimbë në mos ndjesh tashma Veç tue mendue çka zemra ime ndillte, E në mos qash, për çka je msue me qa?
	Gjumi u kish dalë, e ushqim njeri s’po siellte N’atë kohë si zakonisht ditët e tjera, Për andërr t’vet n’dyshim seicili u dridhte;
gozhdimi - kqyrja - shikimi - vëzhgimi - shtangia	E poshtë degjova si gozhdohej dera E kullës-tmer; ndër sy tue i këqyre Fëmijtë e mij, unë mbeta shtang at’hera.
mynyre - meny - Aselmuçi	Nuk qaja, kaq m’ngurosi ajo mynxyre, - Qanin ata; e Anselmuçi atbotë: - Ç’ke, babë, - tha, - që shikon me atë fytyrë? -
gjegjia - psherëtimi	Por unë s’i gjegja e as nuk derdha lotë Gjatë ditës dhe asaj nate plot psherëtime, Derisa dielli duel me ndrite mbi bote.
	Si depërtoi disi në atë burg dhimbe Një rreze dielli edhe qartë dallova N’katër fytyrat vetë fytyrën time,
	n’dhambë nga dëshprimi të dy duert kafshova; E tue mendue ata se për uri Kundër vetvehtës n’atë menyrë u lshova,
	U çuen e than: - Kaq dhimbje s’kem’ me ndi, O atë, po të na hash; kta trupa t’mjerë Ti vete na i veshe, - çvishi përsëri! –
	Për hatër t’tyne u qetesova at’herë; Atë ditë dhe tjetrën s’foli kush ma gjatë, - Oh, pse s’u hape, o tokë e ngurtë, - humnherë?
Gada Gada i ngratë	Kur zbardhi dita e katërt, Gada i ngratë Aty ndër kambë të mija u hodh, tue dashë Me u qa. Dhe tha: - Pse s’më ndihmon, o atë? –
	Aty ai vdiq; e si më sheh, unë pashë Kah një mbas një të tre me ranë fëmija T’pestën e t’gjashtën ditë; prandej u dhashë,
	Verbue, me u endë tue prekë foshnjet e mija; Dy dit i thirra mbasi ata mbaruen, Pastaj ma e fortë se dhimbja qe urija!"
kërcellimi	Si heshti, të dy syte iu zgurdulluen, Fatkeqit prap ia ngjiti në kaptinë Me dhambë, që si te qenit kërcelluen.
Pizë - Pica	O Pizë, o turp e marre e asaj krahinë T’hijshme, ku e si-hit ambël ndihet jona, Mbasi fqijtë tu me të ndeshkue s’po vinë,
Kaprája - Gorgona - Arni	Kaprája le te dyndet dhe Gorgona, Arnin te gryka porsi gardh ta zanë, - Ti çdo pizan nder dallgë, o lum, mbulona!
	N’qofte se per Ugolinin u pat thane Se per trathti t’I lshoi ato kala, N’ate kryq femijte ti s’duhej me ia lane!
	T’rij qene, o Tebe e re, pra faj s’te ka Brigata as Ugucioni asnje grime, E as dy tjeret n’kange permende tashma.
	Tutje kaluem, atje ku gjoli I ngrime Tjere shpirtna mizorisht mbeshtjell e ngjesh, Jo ra permbys, - n’kokerr te shpines shtrime.
	Vaji pengese aty nga vaji ndesh, E dhimbja, neper sy ka s’gjen kalim, Zmbrapet e ankthin con ma teper peshe;
	Se t’parat lote mpiksen me nxitim Dhe, tue u kthye ne maska kristalore, Gropat per nen qepalla mbushin shqim.
	Megjithse cingerima ne ate zgore Permbi fytyren time akullue Kish mpi e shue cdo ndiesi njerzore,
	Ndjeva sikur nje ere e lehte ish cue, E thashe: <<Mesues, cka ajrin po e leviz, Ketu cdo avullim a s’ka mbarue?>>
	<<Shpejt do te gjindesh, - tha I shtrejti pris, - aty ku syte te japin gjegjen vete tue pa burimin e amshuem t’puhise.>>
	Kur, ja, n’ate akull nje nga ata te shkrete Briti kah na: <<O shpirtna aq mizore, Sa n’pike te fundit zbrisni tatepjete,
	T’ashprin duvak ma hiqni ju me dore, Ta shfrej kete mulla t’zemres e te aj Para se lotet t’ngrihen n’syte e gjore!>>
	E une: <<N’dac me u clirue te zhgrehesh n’vaje, Me thuej kush je; n’mos t’ardhsha ndihme si mik, Rafsha ne fund te s’ngrites akullnaje!>>
	E ai m’u gjegj: <<Jam frati Alberik I frutave te kopshtit te mallkuem, Ketu une hurma jam tue ngrane per fik.>>
	<<Kaq shpejt, - ia prita, - paske ra nder t’shuem?>> E ai m’u kthye: <<Si e kam trupin mbi dhe Ne gjendje s’jam kurrqysh me ta treguem.
	E paska nje te mire kjo Tolome Sepse ma pare shpesh ketu shpirti bie, Se Atroposi shty ka kete nder ne.
	Kah due qe mos te matesh asnjefije Nga syte te ma thesh tisin kristaluer, Ta dish: sa shpirti I futet nje trathtije,
	Si une iu futa, trupi bjen nder duer Te dreqit, qe I hyn mbrende edhe e drejton Dersa te rroje mbi dhe ai mekatnuer.
	Por shpirti I tij ne kete saranxhe mbaron; Ndoshta atje lart trupi keti’ I shetit, Qe tej mbas meje n’akull dimenon.
	Duhet ta dijsh, se tash nga lart ke zbrite, Ai asht ser Branka d’Oria; ka sa vjet Qe rrin I zhytun ne kete akull t’ngrite.>>
	E une: <<Ti, si me duket, dokrra qet, Se Branka d’Orien une e lashe te gjalle, - Flen, vishet, ha e pai me t’madh lezet.>>
	Por ai: <<Nder Kthetraflete s’e paten kalle Ende ku e trasha peshkve rri tue zi, Ate Mikel Zanken, kur ky la nje djalle
	Porsi zavendes mbrende ne trup te tij, Keshtu edhe ai, qe kish me te nje gjak E bashke me te pat gisht ne nje trathti.
	Tashti a po ma shtrin ate dore ndopak? M’I cel keta dy sy!>>. E u bana I mire Keq tue u sjelle me te, - s’ia cela aspak!
	Ah, gjenoveze, qe coni jete t’peshtire Me vese e poshtersina te pafare, Si nuk ju qesin fare ‘j here e mire?
	Se, me t’Romanjes ma te ziun kobtar, Njanin kam gjete nga ju, qe, per cka bani, Me shpirt n ‘Kocit sot lahet si trathtar,
	Kurse ju siper per te gjalle e mbani!>>

---