K. XXII Rrethi i tetë. - Lugjia e pestë (vazhdim). - Çiampolo di Navarra. - Përleshja e djajve.[1]

Une pashe kalores tue u vu n’marshim,
Ne sulm tue ra o tue parakalue,
Ndo’jhere tue u terhequn per shpteim;
Ne token tuej pashe trimat tue vrapue,
O aretinas, pashe tue ca urdite,
Cet’-cete o nje-per-nje n’kuaj tue luftue:
N’sa japin shenje kambanat e burite,
Ose daullet o keshtjellat mbylle,
Me mjete tona o n’dhe te huej gatite;
Porse ne kambe o n’kuaj nen te tille fyell
Ushtri s’pashe kurr tue lvize e as mos shikosha,
As barke qe merr drejtim nga toke o yll!
Na shkonim, pra, me ata dhjete trimosha, -
Shoqni I thanshin! C’kishim, valle, me ba?
N’kishe – me shenjtore! N’mejhane – me sarahosha!
Katranit syte s’po dija me ia da,
Doja me pa n’ate lugje si pesojne
Shpirtnat denue me u djege me aq hata.
Porsi delfijte detaret I lajmojne,
Mbi vale tue ndale sa per nje cas me shpine,
Qe barken nga stuhija ta shpetojne,
Ashtu, per t’lehtesue ndopak zjarmine,
Kurrizin nxirrte mekatari I shkrete
E fshihej prap ma shpejt se vetetin.
Sikur per te gjate bregut ne kenete
Rrijne, turijt jashte, bretkosat mbare e mbare,
Ndersa kambet e trupi n’uje kane mbete,
Ashtu qisnin turijt ca mekatare,
Por, t’pamen Mjekerrocin, shpejt me frike
Zhyteshin n’pise kush te shpetoje ma pare.
Une pashe, - e pamja ende zemren ma fik, -
Njanin qe s’luejti dot, si n’llom te zi
Ndodh qe ‘j bretkose ngurron, n’sa tjetra ik.
E Qengrriconi, qe ish ma n’afersi,
Cfurkun ia futi n’floket katranose
Dhe e coi perpjete, - vider m’u duk n’ajri!
Me emna I njihja, se, kur u ndane pose,
Mire vrejta kush u zgjodh me me shoqnuem
Dhe vuna vesh kah thirreshin xhindose.
<<Or Kuqaleger, ngulja atij t’pervluem
capojt ne mish, qe per marak me e lnuer!>> -
thrrisnin njezani dreqnit e mallkuem.
<<Kush do te jete fatziu, qe vehten buer, -
mesuesit tim at’here zuna me I thane, -
e kundershtarve t’vet u ra nder duer?>>
E prisi iu afrue mkatarit prane,
Nga ish e pyeti e ai u gjegj n’ate zor:
<<N’mbretni t’Navarres pata babe e nane.
Em ame te nje zotni m’vu sherbetor,
Sepse im ate, qe ish njeri I prape,
Vehten eg jane shkatrroi edhe u ba hor.
Te mbreti I mire Tebald mbrrijta me u kape,
Tue marre ryshfet, tue ble edhe tue shite,
Prandej sot llogari jap ne ket vape.>>
E Derrcatalli, anash qe kish qite
Dy dhambe katroca sikur te nje thiu,
N’mish provoi njanin se sa din me shqite.
Nder thoj mizore macokesh kish ra miu.
<<Largohuni, n’sa une po e mbaj nderkaq!>> -
Mjekrroci tha, me krahe mbasi e perfshiu.
Iu suell at’here mesuesit: <<Pyete aq
Sa me marre vesh prej tij ti ke deshire,
Se tjeret fill mandej do t’ia bajne paq!>>
<<Na fol dhe per ndonje, - tha prisi I mire, -
qe t’jete latin, fute n’peshkve per gazep!>>
<<Une pak ma pare, - u gjegj me te veshtire, -
me nje gjiton jo t’larget qeshe… Ah prep
sikur bri tij te rrija zhyte I ngriti,
s’do kishja frike tani as thue as grep!>>
<<Ma s’me durohet!>> - Xhagajdori briti,
me krrabe ia ngjiti krahut, mizorisht
ia shqeu nje zhangel e ne ajr e ngriti.
Desh dhe Dragoni me ia zhgulun misht
Ne pulpe te kambes, por dekuri syne
Perqark e suell e I kqyri egersisht.
Mbasi hujin e pare ne te e shfryne,
Mesuesi menjehere I tha atij,
Qe ende veshtronte mishin qe ia shqyen:
<<Po kush qe ai, qe e paske pase ne brije,
e thue lajthite qe iu shmange pak?>>
<<Asht fra Gomite Galura emni I tij, -
u gjegj, - ene me perzi mbrende cdo batak;
kur pat ne dore anmiqte e zotnise s’vet,
u suell aq mire, sa t’gjithe e cmojne me hak.
Rob ishin e I liroi tue marre ryshfet;
Qe matrapaz ne gjithe punet e tija
Jo dosido e I vogel, porse mbret.
Me Mikel Zanken fort I shkon miqsija;
Ish logodoras; kur rrijne tue llafose
Per Sarde, nga goja u rrjedhin fjale me mija.
Kqyr ate qe I kercllon dhambet tue u kanose!
Do flisja me, por shoh se ai sa ma pare
Po matet me ma krue mire kete qerose.>>
Kryedjalli Ngerdheshanit dreq zuzar,
Qe syshe ngerdhucej n’qejf te madh me there,
Iu suell e I tha: <<Mos luej, shpend grabitqar!>>
<<N’daci me pa o me degjue te tjere, -
I frikesuem biseden ai vazhdoi, -
Lombardas e toskane ju sjell mejhere;
Vec t’mshehen Kthetrafletet me capoj,
Shpirtnat keshtu mos t’kene se ke me drashte;
E une, I vetem, ulun mbi kete shtoj
Per ju do te therras ma shum se gjashte,
Ne qofte se fishkulloj, sic jem’ mesue
Me ba sa here qe njani kryet qet jashte.>>
Turijte coi Turiqeni, se u kujtue,
Kryet tundi e tha: <<Degjo se c’kopili
Me u zhyte prap ne katran ky ka trillue!>>
Por ai, qe ish I rysun ne sherri,
Gjegji: <<Me te vertete jam mendjekeq,
Qyshe pranoj me fike shoket e mi!>>
S’u mbajt ma Shtrembafleta, mbi cdo dreq
Ai desh me dale: <<N’kecefsh, - tha, - une revan
S’do ngas, qe shpinen tande mire ta ndreq,
Por do t’I rrahi flatrat mbi katran;
Te zbresim e ta bajme bregun mburoje,
Me u talle me dreqen t’shohim a ia mban!>>
O ti, lexues, degjo kete goxha loje!
Sejcili syte e vet n’ane tjeter solli,
I pari ai qe qe ma I rrebte ne goje.
Mire navarrezi kohen gjet, mbeshtolli
Gjithe forcat e, tue u mshue kambvet, ne cas
U hodh edhe prej krahve t’shefit dolli.
Te gjithe u mbushen me te forte maras,
E ai, qe per deshtimin faj kish vete,
I pari u sul tue brite: <<Ta mbrrijta pas!>>
Por frikes s’ia kaluen te lehtat flete,
Vetime mes valesh I denuemi u mbyt,
E ai fluturim u ngrit, me gjoks, perpjete;
Jo nryshe nje rosak nuk futet zhyt,
Kur e sulmon skyferi ta haje gjalle,
E I lodhun ngrihet ky me shpirt ne fyt.
Zemrue fort Plakarani, se I kish talle
Mkatari, ra pas dreqit fluturim,
Gezue prej ikjes, shokut per t’ia kalle;
Por, mbasi batakciu nder sy iu shkim,
Ai me capoj djallit iu hodh ne shpine,
Mbi pise u kaperthyen me t’madh terbim.
Dhe tjetri por kish qene nje gjeracine,
Shokut ia ngjiti kthetrat e mallkueme
E n’cas te dy ne gjol rane me kaptine.
I shperndau vetem brraka e pervelueme;
Donin, por t’zotet s’ishin mame u ngrejte,
Kaq flatrat kishin pise t’vishtullueme.
Mjekrroci me te tjere, ate hall tue vrejte,
Katerve u dha urdhen me u hjedhe ne breg
Me cfurq ne dore; keta at’here me t’shpejte
Andej-kendej, ku u tha, zunenga nje shteg,
Krrabat drejtuen dy dreqent me I terhjeke,
Qe der ne palc katrani-zjarr I djeg;
E na I lame ashtu tue u perpjeke.

  1. Nxjerr më 22 Gusht 2009 prej forumishqiptar.com, Komedija Hyjnore - Dante Aligieri, plasuar aty nga Veshtrusja më 29-07-2004, 11:07