Emri dhe vetit e tij në gramatikë
Frymorët
|
Sendet
|
Dukurit
|
Njerëzit |
Send. natyrore |
Natyra
|
Kafshët |
Send. njerzore |
Shoqëria
|
|
i përveçëm
|
i përgjithshëm
|
njëjës
|
shumës
|
i shquar
|
i pashquar
|
mashkullor
|
femror
|
asnjëanës
|
Emri është pjesë e fjalës me të cilin tregohen qenjet e gjalla (frymorët), qenjet e vdekura (sendet) dhe disa dukuri të përkufizuara.
Të gjithë emrat mund të ndahen në grupe varsishtë nga vetitë e tyre dhe rasti i përdorimit të tyre në gramatikë. Pra.:
- - sipas vetisë gjalluese, ndahet në emra të qenjeve të gjalla dhe atyre të vdekura. Ku si emra të qënjeve të gjalla merren gjithçka që merr "frymë" - frymorët ndërsa si të vdekura merren qenjet që nuk marrin "frymë", pra sendet dhe dukurit e ndryshme natyrore dhe shoqërore të cilat janë të përkufizuara brenda gjuhës shqipe.
- - sipas vetisë veçuese, pra përdorimit të emrit për një veti të veçant apo për disa veti të përjithshme të përkufizuara më parë.
- - sipas vetisë sasiore, pra për njëjës apo shumës.
- - sipas vetisë shquese (trajtes), e shquar dhe pa shquar.
- - sipas vetisë gjinore, mashkullore, femërore dhe asnjëanëse.