Shkolla dhe komuniteti dy sisteme të ndërvarura/9: Dallime mes rishikimesh

Content deleted Content added
Rreshti 44:
#'''eficienca / efficiency'''
#:është aftësia për të arritur nivelin e dëshiruar të rezultateve me një kosto të ulët, me shpenzimin e një sasie kohe dhe energjie të pakët përkundrejt punës së kryer.
#'''ekipi për vlerësim i shkollës/ school team for evaluation'''
#:ekipi i formuar dhe i aftësuar me qëllim që të bëjë vlerësimin e zbatimit të planit të zhvillimit të shkollës dhe të projekteve shkollore.
#'''ekipi zhvillimor i shkollës / school development team'''
#:ekipi prej 5-11 anëtarësh të grupeve të ndryshme të interesit, i cili organizon dhe udhëheq përpilimin e planit të zhvillimit të shkollës, zgjedhet nga këshilli i shkollës.
përpilimin e planit të zhvillimit të shkollës, zgjedhet nga këshilli i shkollës.
#etosi i shkollës /school ethos
#:morali i shkollës, etika e shkollës.
# '''feedback'''
#:1) çdolloj informacioni kthyes që siguron një raport për rezultatin e sjelljes, veprimit. Për shembull shenjat verbale, të fytyrës, të duarve, të trupit, të cilat dëgjuesit i demonstrojnë ndaj folësve, japin informacion se ata e kuptojnë, e miratojnë ose jo atë çka thonë folësit;
#:2) (në arsim), komentet ose informacioni që nxënësit marrin për suksesin e detyrave të të nxënët nëpërmjet mësuesit ose nga nxënësit e tjerë dhe e anasjellta.
#'''instrument vlerësimi / evaluation instrument'''
#:mjet me anë të të cilit merret informacion për progresin arsimor të nxënësit, për efektshmërinë e mësimit; të dhënat sasiore dhe cilësore; testet, përshtypjet subjektive, vëzhgimet, dëshmitë anekdodike, studimet e rastit, etj. mund të shërbejnë si mjete për të matur dhe vlerësuar.
#'''grupet e interesi / interest- group'''
#:të gjitha subjektet e interesuara që shkolla të jetë më cilësore dhe që të zhvillohet në vazhdimësi; ata të cilët shqetësohen për punën e shkollës, që të marrin pjesë, që të realizojnë një fitim, ata që kontribuojnë në zhvillimin e shkollës.
#'''kompetenca të mësuesit / teacher competencies'''
#:janë tërësia e njohurive, e aftësive dhe e qëndrimeve të nevojshme për të përmbushur profesionin e mësuesit.
#'''Koha e përgjithshme e zgjatjes së projektit / total project time'''
#:koha e përgjithshme që shpenzohet nga fillimi deri në përfundim të një projekti të caktuar.
#'''kriter vlerësimi / evaluation criteria'''
#:1) standard përkundrejt të cilit një person, një grup, një procedurë ose një instrument mund të kontrollohet dhe të vlerësohet;
#:2) faktorët që mbahen parasysh gjatë procesit të vlerësimit, p.sh. nga një agjenci akreditimi gjatë analizës së statusit të një institucioni arsimor për të përcaktuar nëse ai mund të akreditohet.
#'''kurrikulum/ curriculum'''
#:mund të përkufizohet plani i veprimit ose dokumenti i shkruar që përfshin strategjitë për arritjen e qëllimeve të dëshiruara. Ky është pozicioni i Ralf Tyler dhe i Hilda Taba-s.
kurrikulum-i mund të përkufizohet në mënyrë të gjerë si gjithë përvoja shkollore dhe jashtëshkollore. Sipas këtij këndvështrimi gjithçka që ndodh në shkollë mund të përfshihet dhe të shihet nga këndvështrimi i kurrikulum-it. Ky përkufizim e ka prejardhjen nga përkufizimi i Dewey për përvojën dhe edukimin.
#:kurrikulum-i mund të vështrohet edhe në lidhje me lëndët mësimore dhe përmbajtjen e tyre. Në këtë rast përmbajtja e konceptit përfshin planin e lëndëve mësimore dhe përmbajtjen e tyre, që shkolla u ofron nxënësve për të marrë një certifikatë ose diplomë. Meqë shumica e sistemeve shkollore në Botë e kanë zhvilluar kurrikulum-in në kuadrin e lëndëve mësimore dhe të klasave të ndryshme ky është përkufizimi më i zakonshëm dhe më i përdorshëm.
#'''matja/ measurement'''
#:a. në kuptimin e përgjithshëm është procesi i krahasimit të një sasie të njohur me një sasi të panjohur për të fituar informacion për sasinë e panjohur.
#:b. është procesi i sigurimit të një përshkrimi numerik të shkallës në të cilën një person ose një send zotëron disa karakteristika.
 
#'''mbikëqyrje / supervision'''
#:funksion i kontrollit që vlerëson veprimin konkret dhe garanton se zbatimi kryhet në përputhje me planet dhe programet; funksion i kontrollit që të drejton drejt veprimit korrektues kur zbatimi është duke u kryer. Në arsim vëzhgimi dhe vlerësimi i veprimtarisë mësimore.
#'''metodat dhe teknikat e mësimdhënies / teaching methods and techniques'''
#:janë procedura standarde që përdorin mësuesit në bashkëveprim me nxënësit për paraqitjen dhe për zhvillimin e materialeve dhe të veprimtarive mësimore për të arritur qëllimet dhe objektivat mësimore.
#'''mjedisi fizik / physical environment'''
#:është tërësia e kushteve fizike që krijojnë një atmosferë të përshtatshme për ecurinë e procesit të mësimdhënies dhe të të nxënët. Në tërësinë e këtyre kushteve një ndikim ushtron edhe rregullimi i klasës.
#'''model vlerësimi / evaluation model'''
#:përshkruan se çfarë bëjnë dhe duhet të bëjnë vlerësuesit.
#'''monitorimi/ monitoring'''
#:zakonisht nënkupton procedurat e rregullta sistematike për mbledhjen e të dhënave për aspekte të rëndësishme të arsimit në nivel kombëtar, rajonal, lokal dhe institucional.
# '''ndryshimi / change'''
#:në një kuptim të gjerë, shënon çdo veprim nëpërmjet të cilit bëjmë diçka ndryshe. Ndryshim është përmirësim a rregullim që i bëhet diçkaje duke ia ndryshuar gjendjen e mëparshme. Ndryshimi është transformimi i plotë ose i pjesshëm i diçkaje në formë, cilësi, ose në marrëdhënie.
# '''ngjarje / event'''
#:momenti i fillimit ose i përfundimit të një apo më shumë aktiviteteteve. Nuk shpenzon as kohë, as mjete. Kur përcaktohet momenti i paraqitjes së ngjarjes, atëherë ngjarja paraqet afatin.
ngjarja fillestare e projektit (i) / origin, beginning event, initial event
ngjarja fillestare – e parë me të cilin fillon projekti i paraqitur në diagramin e caktuar. Ajo nuk ka aktivitete të cilat i paraprijnë.
#'''ngjarja përfundimtare e projektit(n) / ending eve, final network event'''
#:ngjarje apo moment i kompletimit të përfundimit të projektit në tërësi i paraqitur me diagramin rrjetor. Nga kjo ngjarje nuk pason më asnjë aktivitet.
# '''qëllimet arsimore / educational goals'''
rrjetor. Nga kjo ngjarje nuk pason më asnjë aktivitet.
#:janë synimet e përgjithshme afatgjata që duam të arrijmë në të ardhmen, diçka drejt së cilës duhet të ecim për ta arritur. Qëllimet arsimore lidhen me procesin e përgjithshëm të edukimit. Ato përcaktohen për veprimtarinë tërësore të shkollës, për planet dhe programet mësimore.
# qëllimet arsimore/ educational goals
# '''objektivat mësimorë / educational objectives'''
janë synimet e përgjithshme afatgjata që duam të arrijmë në të ardhmen, diçka drejt së cilës duhet të ecim për ta arritur. Qëllimet arsimore lidhen me procesin e përgjithshëm të edukimit. Ato përcaktohen për veprimtarinë tërësore të shkollës, për planet dhe programet mësimore.
#:janë synime afatshkurtëra dhe më konkrete se qëllimet arsimore. Ato janë produkti që shpresohet të demonstrojë nxënësi si rezultat i të nxënët. Objektivat mësimorë formulohen në kuadrin e kontekstit të qëllimeve arsimore, por me synimin që t’i konkretizojnë ato. Objektivat mësimorë janë bazamenti mbi të cilin ngrihet plani i veprimit. Ato janë bazë për vendimet që lidhen me përmbajtjen mësimore, me metodat e mësimdhënies, me përdorimin e mjeteve mësimore, me vlerësimin.
# objektivat mësimorë / educational objectives
# '''objektivat e vlerësimit/ assessment objectives'''
janë synime afatshkurtëra dhe më konkrete se qëllimet arsimore. Ato janë produkti që shpresohet të demonstrojë nxënësi si rezultat i të nxënët. Objektivat mësimorë formulohen në kuadrin e kontekstit të qëllimeve arsimore, por me synimin që t’i konkretizojnë ato. Objektivat mësimorë janë bazamenti mbi të cilin ngrihet plani i veprimit. Ato janë bazë për vendimet që lidhen me përmbajtjen mësimore, me metodat e mësimdhënies, me përdorimin e mjeteve mësimore, me vlerësimin.
#:janë rezultate të veçanta të të nxënët, të cilat do të vlerësohen.
# objektivat e vlerësimit/ assessment objectives
# '''organizimi dhe drejtimi i klasës / classroom organization and managment'''
janë rezultate të veçanta të të nxënët, të cilat do të vlerësohen.
#:është procesi i administrimit të veprimtarisë së klasës në lidhje me aspekte të tilla, si: planifikimi i mësimit, shfrytëzimi i burimeve njerëzore dhe materiale, shfrytëzimi i hapësirës dhe i kohës, krijimi i klimës, kontrolli, disiplina, zgjidhja e konflikteve për të realizuar qëllimet e edukimit.
# organizimi dhe drejtimi i klasës / classroom organization and managment
# '''plani strategjik / strategic plan'''
është procesi i administrimit të veprimtarisë së klasës në lidhje me aspekte të tilla, si: planifikimi i mësimit, shfrytëzimi i burimeve njerëzore dhe materiale, shfrytëzimi i hapësirës dhe i kohës, krijimi i klimës, kontrolli, disiplina, zgjidhja e konflikteve për të realizuar qëllimet e edukimit.
#:dokumenti që prodhohet si rezultat i planifikimin afatgjatë që bazohet në prioritete zhvillimore.
# plani strategjik/ strategic plan
# '''plani i zhvillimit afatgjatë të shkollës / school development plan'''
dokumenti që prodhohet si rezultat i planifikimin afatgjatë që bazohet në prioritete zhvillimore.
# :plani i zhvillimit afatgjatë të shkollës / school development plan
# '''programi mësimor / syllabus'''
# plani i zhvillimit afatgjatë të shkollës
#:është dokumenti ku paraqitet përmbajtja e lëndës mësimore dhe mënyra si realizohet ajo. Çdo lëndë mësimore ka program të veçantë. Në të përcaktohen qëllimet dhe detyrat mësimore, vëllimi i njohurive, i aftësive, qëndrimet dhe vlerat që duhet të përvetësojë nxënësi gjatë një kursi ose viti mësimor; anët teorike dhe praktike dhe çdo gjë tjetër që ka të bëjë me arritjen e pikësynimeve të lëndës.
# programi mësimor / syllabus
# '''prioriteti/ priority'''
është dokumenti ku paraqitet përmbajtja e lëndës mësimore dhe mënyra si realizohet ajo. Çdo lëndë mësimore ka program të veçantë. Në të përcaktohen qëllimet dhe detyrat mësimore, vëllimi i njohurive, i aftësive, qëndrimet dhe vlerat që duhet të përvetësojë nxënësi gjatë një kursi ose viti mësimor; anët teorike dhe praktike dhe çdo gjë tjetër që ka të bëjë me arritjen e pikësynimeve të lëndës.
#:nevoja, nëse është arritur konsensusi i të gjitha grupeve të interesit e cila për nga rëndësia / ose urgjenca është e niveli më i lartë.
# prioriteti/ priority
# '''projekt/ project'''
nevoja, nëse është arritur konsensusi i të gjitha grupeve të interesit e cila për nga rëndësia / ose urgjenca është e niveli më i lartë.
#:një projekt përfshin aktivitete të veçanta që i ndërmarrin personat përgjegjës me qëllim të arritjes së rezultateve të caktuara. Projekti fillon dhe mbaron në një kohë të caktuar. Projekti ndryshon shumë nga punët rutinore gjatë të cilave punëtori e bën çdo ditë punën e njëjtë, me fare pak ndryshime. Projekti prodhon rezultate konkrete që mund të shihen apo të verifikohen.
# projekt/ project
# '''reflektimi / reflection'''
një projekt përfshin aktivitete të veçanta që i ndërmarrin personat përgjegjës me qëllim të arritjes së rezultateve të caktuara. Projekti fillon dhe mbaron në një kohë të caktuar. Projekti ndryshon shumë nga punët rutinore gjatë të cilave punëtori e bën çdo ditë punën e njëjtë, me fare pak ndryshime. Projekti prodhon rezultate konkrete që mund të shihen apo të verifikohen.
#:është procesi i analizës kritike që përfshin si elementin njohës edhe atë afektiv. Procesi i reflektimit ndaj mësimdhënies përfshin: të menduarit kritik, vetëdrejtimin, zgjidhjen e problemit,
# reflektimi/ reflection
është procesi i analizës kritike që përfshin si elementin njohës edhe atë afektiv. Procesi i reflektimit ndaj mësimdhënies përfshin: të menduarit kritik, vetëdrejtimin, zgjidhjen e problemit,
të menduarit krijues.
# '''sinopsis / synopsis'''
#:skicë, përmbledhje e shkrimeve dhe e përmbajtjeve të shkruara të disa autorëve për të njëjtën temë- lëndë të renditur sipas kronologjisë.
# '''standard arsimor / educational standard'''
#:quhet një qëllim, objektiv ose kriter i arsimit i shprehur ose numerikisht si një mesatare statistikore, ose filozofikisht si një ideal i përsosmërisë, sipas të cilit gjykohen dhe vlerësohen gjërat.
# '''standardet e arritjeve / achievement or performance standards'''
#:përcaktojnë nivelin e përmbushjes së standardeve të përmbajtjes nga nxënësit.
# '''standardet e përmbajtjes /content standards'''
#:përcaktojnë se ç’duhet të dijë dhe të jetë i aftë të bëjë nxënësi në një lëndë mësimore.
#'''standardet e programeve dhe të teksteve shkollore/ curriculum and textbooks standards'''
#:përfshijnë kriteret filozofike, psikologjike, pedagogjike dhe shkencore mbi bazën e të cilave hartohen programet dhe tekstet shkollore.
# '''testi / test'''
#:përbëhet nga një sistem detyrash, pyetjesh, çështjesh të lidhura logjikisht ndërmjet tyre, të cilat kanë të bëjnë me një fushë të caktuar dhe që duhen zgjidhur.
# '''testim / testing'''
#:është procedura gjatë së cilës me anë të testeve maten njohuritë, aftësitë, suksesi. Testimi, si një veprim i standardizuar shërben për përcaktimin e shkallës sasiore dhe cilësore të zhvillimit të një dukurie në situata të caktuara.
# '''teknika e planifikimit rrjetor (TPRr) / network tehnique'''
#:paraqet metoda bashkëkohore analitike të planifikimit dhe të udhëheqjes me projekte të ndërlikuara. Mbështeten në paraqitjen tërësore dhe detaje të detyrave të planifikuara të një projekti unik nërpërmjet diagramit rrjetor. Emrin e ka marrë për shkak të procedurës së veçantë e cila përdoret në planifikim dhe udhëheqje (teknikë) dhe paraqitjes grafike në formën e rrjetit (planifikimi rrjetor). Si bazë teorike e TPRr shërbejnë algjebra moderne, teoria e grafeve dhe statistika metematikore me teorinë e gjasave – probabilitetit.
 
 
# treguesi arsimor/ educational indicator
është i përkufizuar në përgjithësi si një statistikë e lidhur me politikën që synon të sigurojë informacion rreth kushtit, funksionimit ose veprimtarisë së një sistemi arsimor ose të një pjese të tij. Treguesit arsimorë mund të shënojnë një aspekt të caktuar të kushtit, funksionimit ose të veprimtarisë së një sistemi arsimor, por ato nuk janë dukuria në vetvete. Statistikat kualifikohen si tregues vetëm nëse ato përmbushin funksionin e pikës së referimit ose të krahasimit.