Shkolla dhe komuniteti dy sisteme të ndërvarura/8: Dallime mes rishikimesh

::'''Çka janë qëllimet ?'''

Qëllimet janë aspirata të përgjithshme më afat gjata që synohen të arrihen në të ardhmen ( drejtë së cilës duhet ecur).

::''Shembull:'' Të përvetësojë një të menduarit matematik në zgjidhjen e problemeve nga jeta e përditshme

::'''Çka janë objektivat ?'''

Objektivat janë aspirata më afatshkurtra dhe më konkrete se qëllimi. Çka do të arrihet ? Ku do të arrihet ? Si do të arrihet ? A e kemi arrit ?

::''Shembull:'' Nxënësi i përdor hierarkinë e kllapave dhe veprimet aritmetikore pa gabime.

::'''Çka janë objektivat e përgjithshme ?'''

Objektivat e përgjithshme janë pohime të gjëra të asaj që duhet të jetë në gjendje të bëjë nxënësi si rezultat i mësimdhënie.

::''Shembull:'' Nx. duhet të jetë në gjendje të dallojë format e ndryshme të trupave gjeometrik. Nx. duhet të jetë në gjendje ta zbatojë T. Pitagorës në detyra praktike

::'''Objektivat specifike'''

Objektivat specifike janë pohime mbi ata se çfarë do të jetë në gjendje të bëjë nxënësinë kushte të caktuara. (Çfarë mund të bëhet konkretisht).

::''Shembull:'' Çka thotë Teorema e Pitagorës ? ( Njohje )

::Pse në Kosovë nuk mbillet orizi ? ( Të kuptuarit )

::'''Përbërësit ose elementet e objektivit'''

# Elementi i parë: VEPRIMI: përshkruhet një veprimtari e nxënësit e cila dallohet përmes një sjellje që mund të vëzhgohet.

# Elementi i dytë: KUSHTET: tregon kushtin në të cilat ndodh ajo sjellje e dëshiruar.

# Elementi i tretë: KRITERI: tregon nivelin përfundimtar të asaj veprimtarie që bën nxënësi ku hyn edhe kriteri i cili do të na shërbej për të vlerësuar rezultatet, zhvillimin e nxënësit.

::''Shembuj që janë objektiva mësimorë''

:- Të shkruajë (saktë katër) termat e reja të mësimit, sipas shënimeve.

::'''Veprimi'''

* Të shkruash

* Të recitosh

 

::'''Kushtet'''

* Nga memoria (përmendësh)

* Duke u bazuar në lisën…

 

::'''Kriteri'''

* Saktë

* Pa gabime

* Kur përmendim nivelet, mendojmë në nivelet e dijës.

 

Njohja: Është riprodhim, përsëritja e emrave , rregullave, definicioneve. Është niveli më i ulët i dijës. Foljet që përshkruajnë këtë nivel janë: përkufizo, përshkruaj, dallo,rendit, emërto etj..

 

Të kuptuarit: Ështëaftësia për të kapur kuptimin e materialit. Foljet që përshkruajnë këtë nivel janë: shpjego, zgjero, jep përfundime, rishkruaj, përgjithëso…

Zbatimi:Është aftësia për të përdorur materialin e mësuar në situata të reja dhe konkrete. Zbatohen rregulla, metoda, koncepte, parime, ligje teori etj.. Foljet që përshkruajnë këtë nivel janë: Ndrysho, njehso, provo, manipulo, përgatit, prodho, lidh përdor etj..

 

Analiza: Është aftësia për ta copëtuar materialin në pjesë përbërëse. Foljet që përshkruajnë këtë nivel janë: Copëto, ndaj në pjesë, dallo, seleksiono etj..

Sinteza: Është aftësia që të formojë një të tërë duke bashkuar pjesët. Foljet që përshkruajnë këtë nivel janë:Kombino, krijo, harto,, organizo, planifiko, rindërto, risistemo etj..

 

:'''Vlerësimi'''

::'''Ç’është vlerësimi ?'''

* Vlerësimi është gjykimi për cilësinë

* Në arsim vlerësimi shpesh lidhet me testimin dhe ngushtohet duke u kufizuar në arritjet e nxënësit.

* Vlerësimi është një mjet konstruktiv për përmirësim dhe risi.

Pra, vlerësimi është proces i mbledhjes sistematike, analizimit dhe interpretimit të informative me qëllim të determinizmit se në çfarë shkalle nxënësi i ka zotëruar objektivat udhëzues. Vlerësimi përmban përshkrimin sasior dhe cilësor, gjykon vlerat dhe meritat, bazohet në matjen objektive, të saktë , të vlefshme, të besueshme.

Vlerësimi dhe matja në arsim shpesh përdoren në vend të njëra tjetrës, kjo në fakt është gabim, sepse vlerësimi dhe matja nuk janë të njëjta. Shtrohet pyetja: Ç’është matja ? Në fillim pjesëmarrësit reflektojnë rreth pyetjes, ligjëruesi shënon disa nga prezantimet e pjesëmarrësve, pastaj ligjëruesi prezanton disa të dhëna për matjen dhe për mjetet kryesore të matjes, si dhe për dallimet kryesore në mes të nocioneve “matje “ dhe “vlerësim “.

 

Këto dy nocione nuk janë të njëjta. Përdorimi i pasaktë i tyre mund të qojë në përfundime të pasakta. Matja dhe vlerësimi janë pjesë përbërëse dhe jetësore të veprimtarisë së shkollave bashkëkohore. Kur matim diçka në arsim,atëherë përshkruajmë atë duke e vënë përballë diçkaje të krahasueshme. Ndërsa kur ne vlerësojmë diçka, atëherë ne gjykojmë në vlerat e saj. Pra, vlerësimi nënkupton vendosjen e një vlere gjykimi, sasiore dhe cilësore, bazuar në matje. Kjo do të thotë se vlerësimi si koncept është më i gjerë se sa matja dhe në vete përfshin edhe matjen.

* që të dimë se në çfarë stadi, niveli , pozicioni të njohurive jemi,

* që të dimë se ku dëshirojmë të arrijmë,

 

Sipas Daniel Stffebeam, drejtues i Komitetit të Përbashkët për Standardet e Vlerësimit në Arsim, përcaktohen rreth 30 standarde të ndara në katër grupe të mëdha :

* standarde të dobisë – vlerësimi i shërben nevojave praktike

* standarde të mundësisë – vlerësimi realist dhe i matur

Vlerësimi nuk ka përfundim. Vlerësimi është ciklik. Vlerësimi është reflektim rreth rezultateve. Vlerësimi shërben për t’i përdorur rezultatet për të përmirësuar të nxënit e nxënësve.

Mësimi dallon varësisht nga nevojat e nxënësve. Vlerësimi i mundëson nxënësit të përparojë, ndërsa mësuesit të përshtatë më mirë mësimdhënien. Funksioni kryesor i vlerësimit është të ndihmojë për të kuptuar sa më mirë natyrën dhe cilësinë e çështjes që vlerësohet. Në veçanti funksionet e vlerësimit janë:

* funksioni formues – shërben për monitorim, planifikim, përmirësim, zhvillim,etj;

* funksioni përmbledhës – shërben për njohje të përgjegjësisë, për bilancin e njohurive dhe aftësive të arritura gjatë vitit shkollor, për llogaridhënie, për përzgjedhje, për certifikim, akreditim;

* funksioni psikologjik e social - shërben për të motivuar sjellje të dëshiruara, për të zhvilluar marrëdhënie dhe mbështetje publike;

* funksioni administrative – shërben për të ushtruar autoritetin.

Puna dhe aktiviteti i nxënësve vlerësohet duke u mbështetur në planin dhe programin mësimor, një vlerësim i vetëm mund të përdoret për më tepër se një funksion, sikurse edhe funksione të ndryshme mund të shfrytëzohen e përdoren me më tepër se sa një mënyrë ose metodë vlerësimi.

Kontrolli dhe vlerësimi shkojnë bashkë, paralelisht. Përgjithësisht nuk ndodh që të bësh kontrolle e të mos vlerësosh, ashtu siç ndodh rrallë që të vlerësosh pa bërë kontroll. Në përgjithësi kontrolli ka të bëjë me konstatimin e një gjendje të caktuar, me sigurimin e treguesve të saj, ndërsa vlerësimi ka të bëjë me konkludimin rreth saj, me gjykimin rreth treguesit. Në literaturë rekomandohen gjashtë faza të procesit të vlerësimit:

Dhënia e rekomandimeve - caktimi i përmbajtjes për përmirësim, caktimi i afateve për përmirësim.

Në praktikën shkollore aplikohen lloje të ndryshme të vlerësimit.

 

 

(VLERËSIMI NË KLASË)