Vitviteja/Ngjarje botërore: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
Rreshti 32:
==1776==
* 4 qershor : shpallja e pavarsis së 13 shteteve të bashkuara (simbolizuar në 13 shirita në flamur). Formulimi i parë i të drejtave të njeriut ("life, liberty and the pursuit of happiness") nga të cilat rrjedhë dhe " e drejta politike për rezistencë". Si çertifikatë e lindjes së nacionit të ri merret vepra e <tt>Thomas Jeferson</tt>-it (1743-1826). 4 qershori shpallet ditë feste nacionale e ShBA-së.
* '''Virginia Bill of Rights''' - (lexo: Virgjinia Bil of raigëts, e Xhefersonit) - Kushtetuta apo ligji bazë me të cilin shteti Virgjinia e shëndrroi statutin e vetë nga ai kolonjal në Kushtetutë e i cili shembull më vonë shërbeu edhe për shtetet tjera të Amerikës Veriore që u bashkuan. Kjo shënon edhe pikën e parë konkrete të strukturimit institucional të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
* Botohet "Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nation" (sq.:Letrat kaptitalle;dt.:die "Bibel des Kapitalismus"). Është kjo vepra e autorit <tt>Adam Smith (1723-1790)</tt> - i cili duket të ketë parë arsyet e mirqënies në "punë". Nga intereset vetjak natyral prodhohen të mirat për tu treguar. Këto të mira të prodhuara marrin vlera shkëmbimi sipas ligjit natyrorë Ofertë-Kërkesë. Këto vlera janë çmime treguese të të mirave të prodhuara. Nëpërmjet konkurencës së lirë si dhe shkëmbimit të lirë, krijohen edhe harmoni sociale e ligje të drejta ndërveprimi. Shtetit i mbesin, thjesht, detyrat e siguris së tregut nga jashtë (mbrojtja) dhe brenda (mirëmbajtja e ligjeve, krijimi i atmosferës /argëtimi/ dhe administrimi i institucioneve publike.). Më këtë autori ja kishte arritur që për herë të parë të zhvillojë një qarkë të mbyllur ekonomi dhe shpjegonte të ashtuquajturen "ekonomia nacionale klasike" e cila u bë si udhërrëfyese për shekullin e 19-të.
* Humbja e forcave britanike kundrejt forcave për pavarsi, në ''Delaware'' pranë ''Trenton''-it dhe ''Princton''-it, si pasojë e vështërsive në furnizim por edhe si pasojë pa përvojës luftarake me taktiken guerile të ardhacakëve (amerikanëve).
==1777==
* Fitore amerikane në betejen pranë Saratoga.
| |||