Tokajon/Planeti: Dallime mes rishikimesh

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 6:
{|class="wikitable" width="100%" style="background-color:white; color:brown ; font-size:100%;"
|
{{dygishta}} {{w|Trupi qiellor|Trupat qiellor}} që sillen rreth {{w|ylli|yjeve}} quhen {{w|planeti|planete}}. {{w|Toka}} jonë është një trup i till qiellorlqiellor, që sillet rreth e rrotull diellit - një yll i madhësisë mesatare.
 
{{dygishta}} '''Sa planete janë ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Po yjet tjerë, kanë planete ?'''
 
{{dygishta}} '''Cili yll është më afër diellit ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Çka është shëndritja e Tokës ?'''
 
 
''Rrethe e rrotull, diellit tonë, sillen tetë planete dhe trupa tjerë qiellorë. Planetët me hapësirë më të madhe është Jupiteri dhe Saturni.''
 
{{dygishta}} '''Si lindi toka ?'''
 
 
{{dygishta}} '''A është e moçme a toka ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Çka është hëna ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Pse s´ka jetë në hënë ?'''
 
{{dygishta}} '''A është hëna e moçme sa toka ?'''
 
 
''Sipas shumicës së shkenctarëve gjithësia u krijua me "krismën e vjetër" - një eksplotim i energjisë me përmasa të pa krahasueshme me njohurit tona. Nga ajo krismë gjithësia fillojë të zgjerohet në hapësirën e zbrazët. Materia copat e imtëta të materies u mblodhen përreth pikave të ndryshme duke krijuar yje dhe galaksi. Dielli ynë, është vetëm një yllë i përmasave të mesme ndër 100 milardë yje që hyjnë në përbërjen e galaksisë sonë të quajtur Rruga e kulloshtes apo Rruga e qumshtit.''
 
''Hëna është e ftohtë dhe e pa jetë. S´ka atmosferë dhe korja e sajë është e mbushurë me gropa që kanë lënë pas vllkanët dhe rënjet e meteroideve.''
 
{{dygishta}} '''Sa shpejtë sillet e rrotullohet hëna ?'''
 
 
{{dygishta}} '''A mund ta shohim hënën plotësishtë?'''
 
 
{{dygishta}} '''Çka ndikon hëna në tokë ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Sa është e madhe toka?'''
 
 
{{dygishta}} '''A trashet toka?'''
 
 
{{dygishta}} '''A është toka e rrumbullakët?'''
 
 
{{dygishta}} '''Ku shtrihet Ekuatori mbi tokë?'''
 
 
{{dygishta}} '''Çka është poli ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Po vendet tropike?'''
 
{{dygishta}} '''Çka janë hemisferat ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Sa "gjon e gatë" është toka ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Pse sjellet toka rreth diellit ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Sa e kemi diellin largë ?'''
 
{{dygishta}} '''Çka është boshti i tokës?'''
 
 
{{dygishta}} '''Çka dita e çka nata ?'''
 
 
{{dygishta}} '''Është toka e veçantë?'''
 
 
''Nga fotografit e satelitit mund të shihet se në gjysmë sferën në veri, shtrihet pjesa më e madhe e azisë si dhe amerika veriore e evropa. Në gjysmë sferën që ndodhet në jug, shtrihen afrika jugore, australia dhe pjesa më e madhe e amerikës jugore.''
 
''Në pole është më ftohtë, përshkakë se rrezet e diellit në pole bien nën një këndë shumë më të ngushtë se sa në ekuatorë.''
 
{{dygishta}} '''A po zgjaten ditët në tokë ?'''
 
{{dygishta}} '''Sa është i jatë qarku i tokës rreth diellit ?'''
 
{{dygishta}} '''Çka janë zonat kohore?'''
 
{{dygishta}} '''Në cilën anë të tokës sundonë dita dhe nata më e gjatë?'''
 
{{dygishta}} '''Stinët, pse ?'''
 
''Një ditë e plotë është koha që i nevojitet tokës për t´u rrotulluar dhe mbyllur një qarkë rreth boshtit të vetë. Për një muaj hëne (diku 28 ditë), hëna bënë një qarkë rreth tokës dhe brenda një viti, toka bënë një qarkë rreth diellit.''
 
''Pranvera dhe vjeshta, që të dyjat fillojnë të datë kur dita dhe nata janë të barabarta. Kur dielli e kapërcenë ekuatorin. Nga marsi deri në shtatorë, dielli gjendet në anën veriore të ekuarorit. ''
 
{{dygishta}} '''A ka toka magnet?'''
 
''Fusha magnetike e tokës depërtonë disa mija kilometra në gjithësi. Edhe kjo fushë ka po si mageti polin veriorë dhe polin jugorë.''
 
{{dygishta}} '''Fushë magnetike pa magnet!'''
 
{{dygishta}} '''Çfar hapësire mbulon kjo fushë?'''
 
{{dygishta}} '''Ku gjendet ujëdhesa e magnetit?'''
 
{{dygishta}} '''Ku ndodhet poli magnetik?'''
 
{{dygishta}} '''Mund të i ndërrojnë polet vendet ndërmjet veti?'''
 
{{dygishta}} '''D.m.th dielli po e ngrejka tokën si me magnet!'''
 
{{dygishta}} '''Çka tregon akrepi i busullës?'''
{{dygishta}} '''Çka ka brenda tokës?'''
{{dygishta}} '''A është toka e ngurt?'''
{{dygishta}} '''A bënë të hapet një tunel anë e përtej?'''
{{dygishta}} '''E po, uji?'''
{{dygishta}} '''Po çka është atëherë biosfera?'''
{{dygishta}} '''Ku është korja më e trashë?'''
{{dygishta}} '''Ku janë gjetur gurët më të vjetër?'''
{{dygishta}} '''Kur më plotësohet dëshira?'''
{{dygishta}} '''Ku është gjetur meteroidi më i madhë?'''
{{dygishta}} '''Çka ka në meteroid?'''
{{dygishta}} '''Çka është varri i meteroidit?'''
{{dygishta}} '''Çka ka ndodhë në vitin 1908?'''
{{dygishta}} '''Bjeshkët e vjeta, a janë të vjetra sa toka?'''
<div style="border:1px solid #8898bf; border-top:0px solid white; padding:0px 0px 0 0px; margin-bottom:1em; text-align:left;">
:&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; '''Çka është gjeografia ?'''
</div>
{{dygishta}} '''Si punojnë gjeografët?'''
{{dygishta}} '''Kush ishte i pari gjeograf?'''
{{dygishta}} '''Kush ishte gjeografi më i madh në antikë?'''
{{dygishta}} '''Kur e kanë matë tokën?'''
{{dygishta}} '''Kur janë dalë hartat e para?'''
{{dygishta}} '''Cili shpiku gjatësin e gjërësin gjegrafike?'''
{{dygishta}} '''Po çka paraqesin këto gjajtësi e gjërësi?'''
{{dygishta}} '''Çka është shkalla e hartës?'''
{{dygishta}} '''Kur është bërë hartimi i Amerikës?'''
{{dygishta}} '''Pse harta e antike e turbullojë mendjen e Kolumbos?'''
{{dygishta}} '''Kur doli harta e parë detare?'''
{{dygishta}} '''Si paraqiten gropat e kodrat në hartë?'''
{{dygishta}} '''Pse ekspert e pse shkencëtarë?'''
{{dygishta}} '''Çka është projektimi i hartës?'''
{{dygishta}} '''Çka është Kartografia?'''
{{dygishta}} '''Çka është projektimi Merkator'''
{{dygishta}} '''Si pasqyrohet toka me përmasa reale në letër?'''
{{dygishta}} '''Si prodhohen sot hartat?'''
{{dygishta}} '''Pse Grinlanda është aq e madhe?'''
{{dygishta}} '''Pse emrat e vendeve nuk janë të njehsuar?'''
{{dygishta}} '''Pse mendonin se toka është një rrafshë?'''
{{dygishta}} '''Nga vije emri i Atlasit?'''
{{dygishta}} '''Ku është dallimi në mes të hartave fizike dhe hartave poltike?'''
 
[[/1]][[/2]]
''Ndryshimin ndërmjet polit verior gjeografik dhe ati magnetik shkencëtarët dhe ekspertët e quajnë Deklinacion.''
 
[[/1]]
<font face="Peinaud" size="4" color="blue">
<div class="NavFrame">