Tokajon/Planeti: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 103:
{{dygishta}} Përshkakë të pjerrtësisë së boshtit të tokës nga ai i sitemit diellorë, kohë zgjatja e ditës dhe e natës nuk është e njëjtë. Kështu për ne në evropë gjatë verës dita është më e gjatë ndërsa nata më e shkurtë. Po në pjesën më veriore, d.m.th në rrethinën e polit veriorë gjatë kësaj kohe sundonë dita për mëse gjashtë muaj asht ashu që po thuaj se nuk mund të vërehet fare ndryshimi i ditës nga nata. Po e njëjta ndodhë me natën gjatë dimrit. Ajo sundonë këtë anë të sferës për më se gjashtë muaj. Si do që të jetë dita e plot edhe atje mbete 24 orëshe edhe pse kalimi nga dita në natë e nata në ditë për nga ndriçimi nuk mund të dallohet. Po ashtu kjo ngjanë të jetë edhe në rrethinën e polit jugorë. Kur në veri sundonë dita, në jugë sundonë nata gjysmë vjetore.
{{dygishta}} '''Stinët, pse ?'''
{{dygishta}} Pranvera, vera, vjeshta dhe dimri apo tri motrat dhe një vëlla siç e dimë nga përrallat e gjëgjezat janë stinët e vitit apo më mirë të themi kohë kur toka gjatë qarkullimit rreth diellit gjendet në pozita të caktuara. Kjo do të thotë që anët të cilat gjenden përballë diellit gjenden në stinën e verës, anët pranë kësaj gjenden në stinën e pranverës apo të vjeshtës, ndërsa ana e mbetur në stinën e dimrit.
''Një ditë e plotë është koha që i nevojitet tokës për t´u rrotulluar dhe mbyllur një qarkë rreth boshtit të vetë. Për një muaj hëne (diku 28 ditë), hëna bënë një qarkë rreth tokës dhe brenda një viti, toka bënë një qarkë rreth diellit.''
''Pranvera dhe vjeshta, që të dyjat fillojnë të datë kur dita dhe nata janë të barabarta. Kur dielli e kapërcenë ekuatorin. Nga marsi deri në shtatorë, dielli gjendet në anën veriore të ekuarorit. ''
{{dygishta}} '''A ka toka magnet?'''
{{dygishta}} Me siguri po, të shpërdarë vende vende. Në qendër të tokës është shumë nxehtë. Në bërthamën e tokës edhe magneti e edhe metalet tjera që kanë vetit tërheqëse si magneti shkrihen dhe e humbin atë veti.
''Fusha magnetike e tokës depërtonë disa mija kilometra në gjithësi. Edhe kjo fushë ka po si mageti polin veriorë dhe polin jugorë.''
{{dygishta}} '''Fushë magnetike pa magnet!'''
{{dygishta}} Kjo nuk do të thotë se ajo në qendër ka një magnet gjigant. Planeti ynë sjellet si një dinamo. Gjatë lëvizjeve në brendin e saj krijohen rrymime të elektroneve pra rryma elektrke e cila krijon një fushë magetike me polin verior dhe polin jugorë - ngjajshëm me magnetin që e njohim ne. Këtë fushë magnetik gjeografët e masin në periudha të rregullta kohore (çdo 5-10 vite).
<font face="Peinaud" size="4" color="blue">
| |||