Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 44:
{{dygishta}} Hëna rrotullohet rreth boshtit të vet brenda 29 ditëve dhe 12 orëve, ndërsa sillet për rreth tokës duke u rrotulluar brenda 27 ditëve dhe 8 orëve.
 
{{dygishta}} '''A mund ta shojim tërëshohim hënën plotësishtë?'''
{{dygishta}} Njëra anë e hënës është gjithnjë e dukshme nga toka. Pas krijimit të hënës, gravitacioni i tokës e tërheqi ashtu që ajo fillojë të ngadalsojë rrotullimin e sajë dhe në anën e kkthyer nga toka ju krijua një "mullungë". Pasi që hëna përgjatë sjellës së saj rreth tokës rrotullohet rreth vetë vetës po ashtu një herë, nga toka mund të shihet vetëm njëra anë e saj. Ana tjetër e sajë është bërë e dukshme për njerzimin pasi që fluturueset e gjithësisë u sollen rreth saj. Regjistrimet - të dhëna për fotografi - e para të sipërfaqes së hënës u bënë më 1959 nga fluturakja sovjetike e qujatur Luna.
 
{{dygishta}} '''Çka ndikon hëna në tokë ?'''{{dygishta}} Forcat tërheqëse të hënës d.m.th forcën e gravitacionit të hënëse ne e ndiejmë gjatë gjithë kohës. Hëna është shkakare e krijimit të baticës dhe zbaticës në tokë. Po ashtu, hëna është përgjegjëse për "zënjen e diellit" ashtu që një pjesë e tokës futet nën hijen e hënës.
 
{{dygishta}} Sa është e madhe toka?
{{dygishta}} Toka për nga madhësia është planeti i pestë në sistemin diellorë. Nëse e pështellim atë me një konopë atëherë për a prekur skajet e tij njëri tjetri, ai konop duhet të jetë i gjatë 40 705 kilometra i gjatë. Edhe pse perimetri i tokës është m ëi madhë se ai i Merkurit, Narsit apo Venusit, ky perimetër është shumë i vogël në krahasim me atë të jupiterit. Perimetri i jupiterit është 318 herë më i gjatë se i tokës çka d.m.th se hapsira që zë jupiteri mjaftonë që në të të futeshi që të gjitha planetet tjera.
 
{{dygishta}} A trashet toka?
{{dygishta}} Për m´u trashë ajo nuk trashet, po me u ranu ajo ranohet. Lindja e tokës është forma e saj që ne e njohim. Kjo formë ndryshonë me kalimin e kohës. Sot, llogaritet që pesha e tokës të jetë diku gjashtë trilionë tonë. Gurët, meteroidët dhe trupa tjerë qiellorë që bien e zënë vend në tokë, bëjnë që pesha e tokës të rritet.
 
{{dygishta}} A është toka e rrumbullakët?
{{dygishta}} Jo. Po gati e rrumbullakët. Ngjajshëm me portokallin, edhe polet e saja janë të shtypura aq sa e bëjnë që ajo të jetë një rrumbullak i shtypur. Kjo shtypje është në të vërtet tërheqja që shkaktohet nga forcat e brendëshme me pikë nisje në qendër të rrrumbullakut e të cilat shkencëtarët i quajnë forca centrifugale.
 
{{dygishta}} Ku shtrihet Ekuatori mbi tokë?
{{dygishta}} Ekuatori nuk mund të shtrihet mbi tokë, sepse është krijesë e mendjes së njeriut. Ekuatori është një marrëveshje sipas së cilës është paramenduar një vijë rreth mesit të tokës. Kjo vijë e paramenduar është pika fillestare e gjërsisë gjerografike d.m.th. shkalla zero e gjersisë. Pikat e këtij rrethi janë pikat më të largëta nga qendra e tokës të cilat kur të vendosen njëra pas tjetrës formojnë një unazë.