Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC)/9: Dallime mes rishikimesh

Content deleted Content added
Puntori (diskuto | kontribute)
No edit summary
Puntori (diskuto | kontribute)
No edit summary
Rreshti 98:
;D. Fëmijët e privuar nga liria, duke përfshirë çdo formë ndalimi, burgosjeje, apo vendosje në ambiente të mbikqyrura (neni 37 (b), (c))
 
464. Ne legjislacionin shqiptar nuk jane parashikuar dispozita ne lidhje me mbajtjen e femijeve ne roberi dhe aktualisht nuk konfirmohen situata te tilla, per te thene ndryshe se realiteti shqiptar nuk eshte ndeshur me fenomene te kesaj natyre. I mituri nën 18 vjec gëzon mbrojtje të detyrueshme në procesin e pyetjeve dhe atë gjyqësor.
 
mbajtjen e femijeve ne roberi dhe aktualisht nuk konfirmohen situata te tilla, per
465. Sipas ligjit nr. 8331 datë 21.04.1998 "Për ekzekutimin e vendimeve penale" dhe ligjit nr. 8328 datë 16.04.1998 "Për të drejtat dhe trajtimin e të dënuarve me burg", ekzekutimi i vendimeve penale bëhet në vende dhe mënyra favorizuese sipas përcaktimeve ligjore. Gjithashtu ligji “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve” i njeh atyre te drejtat themelore te meposhtme:
te thene ndryshe se realiteti shqiptar nuk eshte ndeshur me fenomene te kesaj
: Respektimin e dinjitetit
96
: Mosdiskriminimin
natyre. I mituri nën 18 vjec gëzon mbrojtje të detyrueshme në procesin e pyetjeve
: Te drejten e kerkeses dhe te ankimit, etj.
dhe atë gjyqësor.
 
465. Sipas ligjit nr. 8331 datë 21.04.1998 "Për ekzekutimin e vendimeve penale"
466. Masa e denimit ekzekutohet në institucionet e posacme të edukimit të të miturit. Aktualisht në Krujë është ngritur një godinë ku do të vuajnë dënimin të miturit, moderne dhe e planifikuar për ti shërbyer sa më mirë edukimit të kësaj kategorie fëmijësh të cilët kanë nevojë të rihyjnë në jetën shoqërore. Sipas statistikave ne Institucionin e vuajtjes se denimit Vaqarr, numri i te miturve qe vuajne denimin eshte 8.
dhe ligjit nr. 8328 datë 16.04.1998 "Për të drejtat dhe trajtimin e të dënuarve me
 
burg", ekzekutimi i vendimeve penale bëhet në vende dhe mënyra favorizuese
467. Neni 17 i ligjit “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve”, parashikon se grate dhe te miturit vuajne denimin ne institucione te posacme per ta, ose ne seksione te vecanta te institucioneve te tjera. Aktualisht keta te mitur vuajne denimin ne seksione te vecante nga te rriturit. Ata trajtohen nga punonjes civile edukues e sociologe krahas punonjesve te policise qe merren me ruajtjen e institucioneve, te rregullit e disiplines ne to.
sipas përcaktimeve ligjore. Gjithashtu ligji “Per te drejtat dhe trajtimin e te
 
denuarve” i njeh atyre te drejtat themelore te meposhtme:
468. Nje forme tjeter denimi e te miturit eshte edhe copezimi i denimit me burgim. Kjo dipozite parashikohet vetem per denimet deri ne nje vit burgim, ose kur ekzistojne rrethana te renda familjare, mjekesore, profesionale, apo shoqerore. Copezimi nenkupton ekzekutimin e denimit jo me pak se dy dite ne jave per nje periudhe jo me te gjate se tre vjet.
? Respektimin e dinjitetit
 
? Mosdiskriminimin
469. Gjithashtu ne nenin 59 te Kodit Penal eshte parashikuar edhe pezullimi i ekzekutimit te vendimit me burgim i cili gjen zbatim ne rastet ku ekziston rrezikshmeria e paket e personit, dhe kjo nenkupton venien ne prove te personit per nje afat nga 18 muaj deri ne 5 vjet. Gjate kesaj periudhe personit mund ti kerkohen nje sere detyrimesh kryesisht te karakterit social. Ky lloj denimi sherben si mase edukuese, apo riintegruese. Po ashtu sipas nenit 63 te Kodit Penal eshte parashikuar edhe ekzekutimi i vendimit duke kryer nje pune ne interes publik. Kjo lloj pune sjell automatikisht rehabilitimin e personit.
? Te drejten e kerkeses dhe te ankimit, etj.
 
466. Masa e denimit ekzekutohet në institucionet e posacme të edukimit të të
470. Rregullorja e Pergjithshme e Burgjeve sanksionon kushte humane, sic jane hapesirat per strehim, sherbimet higjenike, ushqimi, sherbimet shendetesore etj
miturit. Aktualisht në Krujë është ngritur një godinë ku do të vuajnë dënimin të
 
miturit, moderne dhe e planifikuar për ti shërbyer sa më mirë edukimit të kësaj
471. Institucioni i vuajtjes se denimit ne Vaqarr eshte i pajisur me nje biblioteke qe eshte e frekuentueshme. Te miturit aktivizohen ne kurse kompjuteri dhe ne mesimin e gjuheve te huaja, si dhe kurse per studimin e fese. Eshte ndertuar nje fushe sportive qe i lejon ata te merren me aktivitete sportive. Ne ndihme te te miturve te denuar eshte edukatori ligjor, qe i njeh ata me te drejtat qe kane per t’u ankuar e per te patur ndihme juridike. Gjithashtu funksionon punonjesi social, i cili me bashkebisedimet e vazhdueshme qe zhvillon, ndikon ne integrimin e tyre ne shoqeri dhe ne parandalimin e kthimit te tyre ne recidiviste.
kategorie fëmijësh të cilët kanë nevojë të rihyjnë në jetën shoqërore. Sipas
 
statistikave ne Institucionin e vuajtjes se denimit Vaqarr, numri i te miturve qe
472. Te miturit ndjekin rregullisht arsimin shkollor brenda institucionit, realizuar kjo nepermjet nje marreveshje dypaleshe ndermjet Ministrise se Drejtesise dhe Ministrise se Arsimit dhe Shkences.
vuajne denimin eshte 8.
 
467. Neni 17 i ligjit “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve”, parashikon se
473. Te miturit brenda institucionit zhvillojne aktivitete te ndryshme, si lojra sportive, ndjekin kurse te ndryshme te gjuheve te huaja ne kuader projektesh, marrin pjese ne sherbesa fetare etj.
grate dhe te miturit vuajne denimin ne institucione te posacme per ta, ose ne
 
seksione te vecanta te institucioneve te tjera. Aktualisht keta te mitur vuajne
474. Keta te mitur jane te denuar per vepra te ndryshme penale, kryesisht per vjedhje me arme ose vrasje. Mosha minimale e tyre eshte 15 vjec dhe maksimale 17 vjec. Masa me e larte e denimit te dhene eshte deri ne 10 vjet. Sipas statistikave te miturit e denuar vijne kryesisht nga familje me prejardhje punetore ose bujqesore.
denimin ne seksione te vecante nga te rriturit. Ata trajtohen nga punonjes civile
 
edukues e sociologe krahas punonjesve te policise qe merren me ruajtjen e
475. Aktualisht ne vendin tone nuk funksionojne qendra riedukimi (riintegrimi), por Ministria e Drejtesise ka dhene rekomandimet e saj persa i perket ngritjes dhe funksionimit te ketyre qendrave ne nje raport te perbashket me UNICEF, dhe ka nje nder prioritetet kryesore realizimin e tyre duke percaktuar edhe qellimet ne kete drejtim.
institucioneve, te rregullit e disiplines ne to.
 
468. Nje forme tjeter denimi e te miturit eshte edhe copezimi i denimit me
476. Keto qendra do te sherbejne si faze pergatitore per te miturin perpara se ai te lirohet, pra ai do te kaloje ne keto qendra kohen e fundit te denimit dhe do te pergatitet per te qene i lire dhe per te perballur realitetin jashte. Ne kete aspekt eshte mbajtur parasysh se nje njeri te cilit i eshte kufizuar liria ne momentin e pare qe ajo i kthehet ai peson "dehjen me lirine" dhe menaxhimi i saj eshte shume i veshtire. Kjo faze e ndermjetme ndihmon ne perballimin e ketij fenomeni.
burgim. Kjo dipozite parashikohet vetem per denimet deri ne nje vit burgim, ose
477. Qendrat e riintegrimit mund dhe duhet te sherbejne edhe per te miturit te cilet:
kur ekzistojne rrethana te renda familjare, mjekesore, profesionale, apo shoqerore.
:1. nuk kane familje;
Copezimi nenkupton ekzekutimin e denimit jo me pak se dy dite ne jave per nje
:2. nuk jane te mirepritur nga familja e tyre;
periudhe jo me te gjate se tre vjet.
:3. ekziston rreziku i konflikti me palen e demtuar;
469. Gjithashtu ne nenin 59 te Kodit Penal eshte parashikuar edhe pezullimi i
 
ekzekutimit te vendimit me burgim i cili gjen zbatim ne rastet ku ekziston
rrezikshmeria e paket e personit, dhe kjo nenkupton venien ne prove te personit
per nje afat nga 18 muaj deri ne 5 vjet. Gjate kesaj periudhe personit mund ti
kerkohen nje sere detyrimesh kryesisht te karakterit social. Ky lloj denimi sherben
si mase edukuese, apo riintegruese. Po ashtu sipas nenit 63 te Kodit Penal eshte
parashikuar edhe ekzekutimi i vendimit duke kryer nje pune ne interes publik. Kjo
lloj pune sjell automatikisht rehabilitimin e personit.
470. Rregullorja e Pergjithshme e Burgjeve sanksionon kushte humane, sic jane
hapesirat per strehim, sherbimet higjenike, ushqimi, sherbimet shendetesore etj
97
471. Institucioni i vuajtjes se denimit ne Vaqarr eshte i pajisur me nje biblioteke
qe eshte e frekuentueshme. Te miturit aktivizohen ne kurse kompjuteri dhe ne
mesimin e gjuheve te huaja, si dhe kurse per studimin e fese. Eshte ndertuar nje
fushe sportive qe i lejon ata te merren me aktivitete sportive. Ne ndihme te te
miturve te denuar eshte edukatori ligjor, qe i njeh ata me te drejtat qe kane per t’u
ankuar e per te patur ndihme juridike. Gjithashtu funksionon punonjesi social, i
cili me bashkebisedimet e vazhdueshme qe zhvillon, ndikon ne integrimin e tyre
ne shoqeri dhe ne parandalimin e kthimit te tyre ne recidiviste.
472. Te miturit ndjekin rregullisht arsimin shkollor brenda institucionit, realizuar
kjo nepermjet nje marreveshje dypaleshe ndermjet Ministrise se Drejtesise dhe
Ministrise se Arsimit dhe Shkences.
473. Te miturit brenda institucionit zhvillojne aktivitete te ndryshme, si lojra
sportive, ndjekin kurse te ndryshme te gjuheve te huaja ne kuader projektesh,
marrin pjese ne sherbesa fetare etj.
474. Keta te mitur jane te denuar per vepra te ndryshme penale, kryesisht per
vjedhje me arme ose vrasje. Mosha minimale e tyre eshte 15 vjec dhe maksimale
17 vjec. Masa me e larte e denimit te dhene eshte deri ne 10 vjet. Sipas statistikave
te miturit e denuar vijne kryesisht nga familje me prejardhje punetore ose
bujqesore.
475. Aktualisht ne vendin tone nuk funksionojne qendra riedukimi (riintegrimi),
por Ministria e Drejtesise ka dhene rekomandimet e saj persa i perket ngritjes dhe
funksionimit te ketyre qendrave ne nje raport te perbashket me UNICEF, dhe ka
nje nder prioritetet kryesore realizimin e tyre duke percaktuar edhe qellimet ne
kete drejtim.
476. Keto qendra do te sherbejne si faze pergatitore per te miturin perpara se ai
te lirohet, pra ai do te kaloje ne keto qendra kohen e fundit te denimit dhe do te
pergatitet per te qene i lire dhe per te perballur realitetin jashte. Ne kete aspekt
eshte mbajtur parasysh se nje njeri te cilit i eshte kufizuar liria ne momentin e pare
qe ajo i kthehet ai peson "dehjen me lirine" dhe menaxhimi i saj eshte shume i
veshtire. Kjo faze e ndermjetme ndihmon ne perballimin e ketij fenomeni.
477. Qendrat e riintegrimit mund dhe duhet te sherbejne edhe per te miturit te
cilet:
1. nuk kane familje;
2. nuk jane te mirepritur nga familja e tyre;
3. ekziston rreziku i konflikti me palen e demtuar;
478. Kjo zgjidhje mendohet se do te ndihmoje:
1. ne kapercimin e veshtiresive te para ekonomike qe hasen pas periudhes se