Wikibooks

Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC): Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Puntori (diskuto | kontribute)
2.824 edits
akoma duke u redaktuar
Rreshti 1:
{{inuse|[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] 9 Maj 2008 23:08 (UTC)}}
'''KONVENTA MBI TË DREJTAT E FËMIJËS (CRC)'''
 
{|width="550" align=center style="border: 1px solid #eCC999; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; text-align: left; width: margin: auto"
RAPORTI FILLESTAR DHE I PARË PERIODIK I SHTETEVE PALË (SHQIPËRIA)
|-
|
<br clear="all">
<div style="border: 1px solid #CCCC99; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; text-align: center; margin: auto" font-size: 130%; font-color: brown;">'''<br>Konventa mbi të drejtat e fëmijës (CRC)'''<br><small>RAPORTI FILLESTAR DHE I PARË PERIODIK I SHTETEVE PALË (SHQIPËRIA)</small></div><br><br>
<div style="font-size: 130%; text-align: center;"><font color="brown">Marrë nga:<br>? </font></div><br><br/>
 
{|width=100% style="border: 2px solid #CCCC99; background-color: #CCCC00; padding: 2ex; margin: auto text-align: left;"
==PËRMBAJTJA: ==
!colspan="3"|<br><big>Përmbajtja</big>
|-
| '''[[/1|HYRJE]]''' || ...[[/1|Faqe 1]]
|-
| '''[[/2|I. MASA TË PËRGJITHSHME PËR ZBATIM]]''' || ...[[/2|Faqe 2]]
|-
| '''[[/3|II. KUPTIMI I FËMIJËS]]''' || ...[[/3|Faqe 3]]
|-
| '''[[/4|III. PARIME TË PËRGJITHSHME]]''' || ...[[/4|Faqe 4]]
|-
|
:
:Kreu 2: '''[[/5|Mejetet e tërhequra me kafshë, slitat dhe biçikletat]]'''
:Kreu 3: '''[[/6|Mejetet rrugore me motor dhe rimorkiot e tyre]]'''
:Kreu 4: '''[[/7|Qarkullimi në rrugë i makinave bujqësore dhe teknologjike]]'''
|-
|Kapitulli IV : '''[[/8|Drejitimi i mjeteve dhe kafshëve]]''' || ...[[/8|Faqe 8]]
|-
|Kapitulli V : '''[[/9|Normat e sjelljes]]''' || ...[[/9|Faqe 9]]
|-
|Kapitulli VI : '''Shkeljet e parashikuara nga ky kod dhe sanksionet përkatëse''' || ...[[/10|Faqe 10]]
|-
|
:Kreu 1: '''[[/10|Shkeljet administrative dhe sanksionet përkatëse]]'''
:Kreu 2: '''[[/11|Detyrimet që rrjedhin kur vërtetohen shkelje penale]]'''
|-
|Kapitulli VII : '''Dispozita të fundit dhe tranzitore''' || ...[[/12|Faqe 12]]
|-
|
:Kreu 1: '''[[/12|Dispozita të fundit]]'''
:Kreu 2: '''[[/13|Dispozita kalimtare]]'''
|}
|-
|width="550" colspan="3"|<br><br><br><br><br/>
|}
 
[[Category:Libra]]
*'''HYRJE'''
 
<!----
'''I. MASA TË PËRGJITHSHME PËR ZBATIM'''
 
''' II. KUPTIMI I FËMIJËS '''
 
''' III. PARIME TË PËRGJITHSHME '''
 
A. Mos-diskriminimi (neni 2) 16
Line 119 ⟶ 159:
30) 106
 
--------------------------------------
==HYRJE ==
 
*1. Konventa mbi te Drejtat e Femijes, miratuar nga Asambleja e Pergjithshme e
Organizates se Kombeve te Bashkuara me 20 nentor 1989, eshte nje nga aktet me
te rendesishme te se drejtes nderkombetare ne te cilen jane parashikuar te drejtat
dhe detyrimet ne te gjitha fushat e jetes se femijes, te grumbulluara ne nje menyre
kaq te plote dhe te detajuar si ne asnje akt tjeter juridik ne fushen e te drejtave te
femijeve.
*2. Ne Kushtetuten shqiptare (neni 122) thuhet se çdo marreveshje nderkombetare
e ratifikuar perben pjese te sistemit te brendeshem juridik, pasi botohet ne
Fletoren Zyrtare te Republikes se Shqiperise. Ajo zbatohet ne menyre te
drejtperdrejte, perveç rasteve kur nuk eshte e vetzbatueshme dhe zbatimi i saj
kerkon nxjerrjen e nje ligji. Nje marreveshje nderkombetare e ratifikuar me ligj ka
epersi mbi ligjet e vendit qe nuk pajtohen me te. Kjo dispozite e Kushtetutes eshte
e nje rendesie te veçante ne mbrojtjen e te drejtave te femijeve, sepse edhe ne
rastet kur ne legjislacionin e brendshem ka mangesi mund te zbatohet direkt
Konventa e OKB-se per te Drejtat e Femijes.
*3. Konventa Per te Drejtat e Femijes u ratifikua nga Kuvendi i Republikes se
Shqiperise ne Shkurt 1992 dhe hyri ne fuqi ne Mars 1992. Ratifikimi i saj nga
Kuvendi u be ne baze te nenit 16 te Dispozitave Kryesore Kushtetuese (1991).
Konventa per te Drejtat e Femijes eshte botuar ne 500 kopje nga Komiteti per
Mundesi te Barabarta i cili eshte ne varesi te Keshillit te Ministrave. Po keshtu
Konventa eshte botuar nga ana e UNICEF dhe organizates jo-qeveritare CRCA
dhe ne disa raste ajo eshte e shoqeruar edhe me komentet perkatese. Kuadri ligjor
pas ratifikimit te Konventes ka pesuar ndryshime rrenjesore me qellim pershtatjen
e tij me dispozitat e Konventes.
*4. Te drejtat e femijes dhe ato te njeriut ne pergjithesi kane pesuar permiresime te
ndjeshme me ane te reformave te gjithanshme ligjore dhe institucionale, duke u
afruar me standartet Europiane. Por, ne kundershtim me gjendjen reale te te
drejtave te njeriut ne Shqiperi, kane munguar deri me tani raportimet ne lidhje me
zbatimin e Konventave te OKB-se per te drejtat e njeriut te cilat rrjedhin nga
detyrimet qe Shqiperia ka si pale ne keto Konventa.
*5. Duke e vleresuar ne maksimum procesin e raportimeve dhe bazuar ne
angazhimet qe rrjedhin ndaj Konventave te ratifikuara nga Shqiperia, Qeveria
shqiptare me Urdher te Kryeministrit nr. 134, date 05.05.2000 vendosi krijimin e
nje grupi pune te perhershem, i cili ka per detyre hartimin e raporteve kombetare
per Konventat per te Drejtat e Njeriut. Ky grup pune perbehet nga perfaqesues te
te gjitha ministrive dhe te institucioneve qendrore, si dhe nga perfaqesues te OJQve
aktive ne fushen e te drejtave te njeriut, gruas, femijes, dhe pakicave te
ndryshme ne Shqiperi. Raporti fillestar dhe i pare i Konventes mbi te Drejtat e
Femijes perfshin masat ligjore, ekzekutive, administrative, etj te ndermarra nga
Republika e Shqiperise gjate periudhes 1992-2000.
 
*6. Ne zbatim te Neni 44, paragrafit 6 te Konventes, para dorezimit Raporti per te
Drejtat e Femijes, CRC u eshte vene ne dispozicion jo vetem dikastereve dhe
OJQ-ve qe jane ftuar te marrin pjese aktive ne pergatitjen e tij, por edhe
organizatave te tjera joqeveritare, disa prej te cilave jane permendur ne raport. Ky
hap eshte ndermarre jo vetem me qellimin e shperndarjes se Raportit, por edhe ne
drejtim te njohjes me verejtjet e tyre eventuale per pjese te vecanta te tij.
I. MASA TE PERGJITHSHME PER ZBATIM (nenet 4, 42 dhe 44
paragrafi 6)
*7. Me qellim pershtatjen e legjislacionit te brendshem me Konventen e OKB-se
mbi te Drejtat e Femijes, pas Marsit 1992 jane miratuar nje sere ligjesh dhe
vendimesh te cilat direkt, apo indirekt ndikojne ne permiresimin e te drejtave te
femijes ne Republiken e Shqiperise. Si te tille mund te permenden:
 
? Kodi i Familjes, ligji Nr. 6599, datë 29.06.1982.
 
? Kodi Penal, ligji nr.7895, datë 27.01.1995, me ndryshimet me ligjin 8279, date
15.01.1998.
 
? Kodi i Procedures Penale, ligji Nr.7905, datë 21.3.1995.
 
? Kodi Civil, ligji Nr. 7850, datë 29.07.1994.
 
? Kodi i Procedures Civile, ligji Nr. 8116, datë 29.03.1996.
 
? Kodi i Punes, ligji Nr.7961, datë 12.07.1995.
 
? Vendimi Nr 384 date 20.05.1996, “Per mbrojtjen e te miturve ne pune”.
 
? Konventa e Hages “Per mbrojtjen e femijeve dhe bashkepunimin per
biresimet jashte vendit”, ratifikuar ne qershor 2000, me ligjin 8624, date
15.06.2000.
 
? Konventa 182 “Per format me te keqija te punes se femijeve” dhe
 
rekomandimi nr.190, “Format me te keqija te punes se femijeve” miratuar nga
Qeveria Shqiptare ne shtator 2000.
 
? Rregullorja e Pergjithshme e Burgjeve.
 
? Ligji nr.8328, date 14.04.1998 “Per te drejtat dhe trajtimin e te denuarve me
 
burgim”.
 
? Ligji nr.7650, date 17.12.1992 ‘Per biresimin e te miturve nga shtetas te huaj
 
dhe per disa ndryshime ne Kodin e Familjes”.
 
? Ligji nr.5840, date 20.21.1979 “Per rregjistrimin e akteve te gjendjes civile”, i
cili ka pesuar nje ndryshim persa i perket ruajtjes se emrit ose mbiemrit te
personit, me ligjin nr 7682, date 9.03.1993, “Per disa ndryshime ne ligje”.
 
? Ligji nr.8389, date 5.08.1998, “Per shtetesine shqiptare”, neni 5, etj, ndryshuar
me ligjin 8442, date 21.1.1999.
 
? Ligji nr.8432, date 14.12.1998, “Per Azilin ne Republiken e Shqiperise”
 
? Ligji nr. 8410, date 30.09.1998, “Per Radion dhe Televizionin Publik dhe Privat ne Republiken e Shqiperise.
 
? Konventa kunder tortures dhe vuajtjeve ose trajtimeve mizore, jonjerezore e
degraduese, ratifikuar me ligjin nr. 7727, date 30.06.1993.
 
? Konventa per zhdukjen e te gjitha formave te dallimit racial, ratifikuar me ligjin
7768, date 9.11.1993.
 
? Ligji nr.3766, date 17.12.1963, “Per Kujdesin Shendetesor”, ndryshuar me
ligjin 7718, date 3.06.1993, dhe ligjin nr. 7738, date 21.07.1993.
 
? Ligji 7761, date 19.10.1993, “Per parandalimin dhe luftimin e semundjeve
ngjitese”.
 
? Ligji 8528, date 23.09.1999, “Per nxitjen dhe mbrojtjen e te ushqyerit me gji”.
 
? “Konventa Europiane “Per mbrojtjen e te drejtave dhe lirive themelore”,
miratuar me ligjin nr. 8137, date 31.07.1996.
 
? Ligji 8153, date 31.10.1996, “Per statusin e jetimit”.
 
? Ligji nr. 8331, date 21.4.1998, “Per ekzekutimin e vendimeve penale”.
 
? Ligji nr.7710, date 18.5.2000, “Per ndihmen dhe perkujdesjen shoqerore”,
ndryshuar me ligjin nr.7886, date 8.12.1994, dhe ligjin nr.8008, date 5.10.1995
dhe aktet nenligjore nga Ministrise se Punes dhe Çeshtjeve Sociale.
 
? Ligji nr.8092, date 21.3.1996 “Per Shendetin Mendor”.
 
? Ligji nr.7889, date 14.12.1994 “Per Statusin e Invalidit”.
 
? Ligji nr.7952, date 30.07.1998, “Per sistemin Arsimor Parauniversitar”
ndryshuar me ligjin 8387, date 21.6.2000, “Per sistemin arsimor
parauniversitar”.
 
? Vendimi nr 39 date 22. 08, 1994, “Per arsimin 8-te vjecar ne gjuhen amtare te
personave te pakicave kombetare”,
 
? Ligji nr.8689 date 16.11.2000, “Per parandalimin e perhapjes se infeksionit
HIV- AIDS ne Republiken e Shqiperise” (neni 20-22).
 
? Ligji nr 7986 date 13.9.1995 “Per Inspektoriatin Shteteror te Punes”.
 
? Ligji nr 7635 date 11.11.1992 “Per disa ndryshime ne ligjin nr 4624, date 24.
12. 1969 “Per Sistemin e ri Arsimor”.
 
? Ligji “Per Organizimin e Pushtetit Gjyqesor ne Republiken e Shqiperise” i
ndryshuar me ligjin 8436, date 28.12.1998, ndryshuar me ligjin nr 8546, date
5.11.1999, ndryshuar me ligjin nr 8656, date 31.07.2000, neni 25/a pjesemarrja
e psikologut ne procesin gjyqesor ndaj te miturit.
 
? Kushtetuta e Republikes se Shqiperise miratuar ne Nentor 1998, neni 18, 122
etj.
 
? Ligji nr 8045 “Per nderprerjen e shtatzanise”, date 7.12.1995.
 
? Ligji nr 7939, “Per Emigracionin”, date 25.5.1995, neni 15 krijon lehtesira per
marrjen e lejes se qendrimit te femijeve qe jane nen moshen 18 vjec.
 
? Konventa Europiane per Televizionin Nderkufitar, miratuar me ligjin nr 8525,
date 9.09.1999.
 
? Ligji nr 8503, date 30.06.1999 “Per te drejten e informimit per dokumentet
zyrtare”.
 
? Vendimi nr. 248, date 28.05.1999, i Keshillit te Ministrave, parashikon
paraqitjen e nje deklarate nga institucionet arsimore jopublike, me ane te se
ciles marrin persiper te respektojne Konventen “Per te drejtat e femijeve”
(CRC).
 
? Ligji nr. 8096, date 29.04.1996, “Per Kinematografine”, parashikon
transmetimin e filmave ne menyre te diferencuar, sipas moshave te te miturve,
si dhe percakton oraret e shfaqjes se tyre.
 
? Ligji nr. 8492, date 27.05.1999 “Per te Huajt”, i cili parashikon te drejten e te
miturit nen 16 vjec, per te aplikuar per vize leje, ose te drejten per te hyre ne
Republiken e Shqiperise me lejen e kujdestarit ligjor. Ne zbatim te tij eshte
miratuar Vendimi i Keshillit te Ministrave, nr 439, date 04.08.2000, “Per
hyrjen, qendrimin dhe trajtimin e te huajve ne territorin e Republikes se
Shqiperise”, ne te cilin parashikohen edhe te miturit.
 
? “Marreveshja ndermjet Qeverise se Republikes se Shqiperise, dhe Komisariatit
te Larte te Kombeve te Bashkuara Per refugjatet”. ratifikuar nga Kuvendi
Popullor me Ligjin nr 7833, date 22. 06.1994.
Shume projektligje te tjera sic eshte Projekti i Kodit te Ri te Familjes jane ne fazen
perfundimtare te diskutimit.
 
*8. Dokumenti më i rëndësishëm i Qeverisë Shqiptare që eshte duke u pergatitur
per përcaktimin politikave në lidhje me të drejtat e fëmijëve është Strategjia
Kombëtare Per Fëmijët e cila do te hartohet nga një grup pune i përbërë nga
specialistë të institucioneve shtetërore më pranë problemeve të fëmijëve dhe të
disa shoqatave jo-qeveritare për të drejtat e fëmijës. Ky grup pune drejtohet nga
Komiteti per Mundesi te Barabarta.
*9. Strategjia Kombëtare për Fëmijët e cila eshte drejt perfundimit mbështetet ne
Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë - Neni 54, si dhe ne Konventën mbi të
Drejtat e Fëmijës. Ajo do te shoqërohet nga një Plan Veprimi i detyrueshëm për të
gjitha institucionet shtetërore dhe organizatat joqeveritare dhe do të shërbejë për
përmirësimin e gjendjes së fëmijëve në Shqipëri.
*10. Qeveria Shqiptare po merr të gjitha masat e nevojshme, si ne drejtim te
ndryshimeve te nevojshme në legjislacion dhe përputhjen e tij me dispozitat e
Konventës për të Drejtat e Fëmijës, por edhe që ta shndërrojë Strategjinë e
propozuar Kombëtare për Fëmijët në një aksion detyrues për të gjitha
institucionet e vendit. Kjo do të arrihet nëpërmjet përcaktimit te detyrave, masave
komplekse dhe konkrete në fushën e formimit dhe të edukimit të fëmijëve, për
pacënueshmërinë e tyre fizike dhe psikologjike në të gjitha mjediset, per
përmirësimin e kushteve dhe të mjediseve që lidhen drejtpërdrejt, apo tërthorazi
me mësimin dhe formimin e tyre kulturor, me rritjen e nivelit të informacionit, me
zhvillimin e shëndetshëm, me çlodhjen dhe argëtimin, për mirëtrajtimin dhe
nxitjen e prirjeve dhe talenteve të fëmijëve etj.
*11. Institucionet kryesore shteterore kompetente qe mbulojne problemet e te
drejtave te femijeve te permendura ne CRC, jane Ministria e Arsimit, Ministria e
Punes dhe e Ceshtjeve Sociale, Ministria e Shendetesise, Ministria e Drejtesise,
Ministria e Rendit Publik, Ministria e Pushtetit Vendor, Ministria e Kultures,
Rinise dhe Sporteve, Komiteti per Mundesi te Barabarta dhe Sherbimi Social
Shteteror.
? Ministria e Arsimit eshte institucion kompetent per edukimin dhe arsimimin e
femijeve. Vitet e fundit Ministria e Arsimit ka bere perpjekje te medha ne
drejtim te krijimit te kushteve normale per edukimin dhe arsimimin e femijeve
ne te gjitha drejtimet dhe ne menyre te vecante ne drejtim te ndertimit te
institucioneve te reja arsimore dhe restaurimit te atyre ekzistuese. Aktualisht
nje sfide e madhe per kete Ministri perbejne synimet per kthimin e nxenesve te
larguar dhe ne kete kuader Ministria e Arsimit bashkepunon ne menyre
intensive me organet e pushtetit vendor.
? Ministria e Punes dhe Ceshtjeve Sociale, siguron asistencen per femijet e
braktisur, rehabilitimin e tyre social etj. Sipas te dhenave per vitit 1999, 1% e
femijeve jane te angazhuar ne pune te ndryshme.
? Ministria e Shendetesise ka ne kompetencen e saj hartimin e politikave te
vecanta per shendetin e femijes dhe gjithcka qe lidhet me kujdesin e vecante
per nenen dhe femijen. Nje vemendje te vecante Ministria i kushton numrit ne
renie te vdekshmerise foshnjore.
? Ne perberje te Ministrise te Drejtesise kohet e fundit eshte ngritur nje seksion i
vecante i cili merret me perpjekjet per permiresimin e dispozitave ligjore per
mbrojtjen e te drejtave te femijeve, si dhe per rehabilitim e femijeve te cilet
jane perfshire ne aktivitete keqberese.
? Nje nga detyrat kryesore te Ministrise se Rendit Publik eshte mbrojtja e
femijeve nga dhuna fizike dhe parandalimi i trafikut te tyre. Strukturat e
Policise se Shtetit si psh, Interpoli, Policia e Rendit, Policia Kriminale, Policia
Kufitare dhe Anti-droga jane pjese te MRP qe bashkepunojne ne realizimin e
detyrave te siperpermendura.
? Ministria e Pushtetit Vendor koordinon punen ne shkalle vendore per
zbatimin sa me rigoroz te programeve dhe projekteve ne lidhje me femijet.
? Qendra Kombetare Kulturore e femijeve ne kuadrin e Ministrise se Kultures,
Rinise dhe Sporteve realizon nje numer projektesh per femijet.
? Komiteti per Mundesi te Barabarta ne varesi te Keshillit te Ministrave, po
pergatit aktualisht Strategjine Kombetare per Femijet.
? Sherbimi Social Shteteror, eshte agjenci qeveritare e zbatimit te politikave te
mbrojtjes sociale.
*12. Mbrojtja e te drejtave te femijeve perben nje nga drejtimet me te rendesishme
te politikave te mbrojtjes sociale ne Republiken e Shqiperise. Ne themel te
politikave sociale te adresuara ne mbrojtjen e te drejtave te femijeve, reflektohen
parimet themelore te Konventave te OKB-se dhe instrumentave te tjera
nderkombetare te ratifikuara nga shteti shqiptar, te cilat theksojne se femijet, per
shkak te veçorive te moshes, te mungeses se pjekurise fizike dhe intelektuale, kane
nevoje per nje mbrojtje dhe vemendje te veçante, nga familja dhe institucionet
shteterore.
*13. Mbeshtetur ne keto parime dhe duke marre ne konsiderate faktin se, femijet
jane kategoria me e prekshme ndaj kushteve ne te cilat jetojne dhe rreziqeve qe
mbart ekonomia e tregut, trajtimi i problemeve sociale te femijeve ne nevoje zene
nje vend te rendesishem ne veprimtarine komplekse te Sherbimit Social Shteteror.
*14. Qellimi i politikave te mbrojtjes sociale lidhur me te drejtat e femijeve eshte qe
ne kuader te krijimit te nje sistemi modern te sherbimeve sociale, me standarte dhe
parametra bashkekohore, te sigurohet mbeshtetja, rehabilitimi dhe riintegrimi ne
shoqeri i kategorive te femijeve ne nevoje, te cilet rrezikohen nga margjinalizimi
dhe perjashtimi social.
 
*15. Ndryshimet e ndodhura ne dhjetevjeçarin e fundit kane rritur ne menyre te
dukshme rreziqet me te cilat ballafaqohen femijet dhe familjet e tyre. Nen
ndikimin e dukurive sociale te tilla si emigracioni, urbanizimi i pakontrolluar,
varferia dhe papunesia, dezintegrimi i familjes dhe divorcet, konstatohet tendenca
e rritjes se numrit dhe shkalles se prekshmerise sociale per kategorite e ndryshme
te femijeve. Problematikat dhe rreziqet me te cilat ballafaqohen femijet, reflektojne
sfidat e zhvillimit dhe veshtiresite komplekse me te cilat ndeshet shteti, shoqeria
dhe familja ne periudhen e tranzicionit.
*16. Duke marre ne konsiderate kete situate, Sherbimi Social Shteteror synon
zgjerimin e spektrit te sherbimeve te ofruara, nxitjen e tipologjive dhe
alternativave te reja, duke u fokusuar ne menyre me te ndjeshme ne plotesimin e
nevojave sociale te kategorive te femijeve ne nevoje.
*17. Kategorite sociale te femijeve te fokusuar ne veprimtarine e Sherbimit Social
Shteteror per perkujdesje dhe mbrojtje sociale jane:
? Femijet jetime dhe te braktisur.
? Femijet e paafte (mendore dhe fizike).
? Femijet viktima te dhunes, keqtrajtimit dhe abuzimit seksual.
? Femijet/minorenet viktima te prostitucionit dhe droges.
? Femijet te riatdhesuar (te larguar pa prinder ne emigracion).
? Femije te rruges.
18. Sherbimi Social Shteteror administron rrjetin e Institucioneve te Perkujdesit
Shoqeror (22 institucione), nepermjet te cilit ofrohen sherbime dhe perkujdesje
per te moshuarit e vetmuar, per femijet jetime dhe me aftesi te kufizuara. Trajtimi
institucional i femijeve kryesisht ofrohet si sherbim klasik rezidencial.
19. Aktualisht funksionojne 15 Institucione Rezidenciale per femijet, nga te cilat:
 
- 5 Shtepi te foshnjes (0-3 vjeç),
 
- 2 Shtepi te femijeve parashkollore (3-6 vjeç),
 
- 3 Shtepi te femijeve shkollore (6-14 vjeç),
 
- 5 Qendra te Zhvillimit dhe Rehabilitimit te Femijeve te Paafte,
 
Per trajtimin e nevojave te femijeve me paaftesi zhvillimi funksionojne edhe 2
Qendra Ditore.
*20. Per plotesimin e nevojave sociale te ketyre kategorive te femijeve te rrezikuar,
krahas strukturave te sherbimit social shteteror (te cilat duhet thene se jane te
kufizuara ne kapacitete dhe tipologji). Nje kontribut te rendesishem po japin OJQ,
vendase dhe te huaja, te cilat kane sjelle ndryshime cilesore jo vetem ne
konceptimin por edhe ne strukturen e sherbimeve te ofrura, duke nxitur forma
dhe alternativa te reja te sherbimit social.
 
*21. Sherbimi Social Shteteror, ne bashkepunim m e sektorin joqeveritar ka nxitur
ngritjen e modeleve te reja te sherbimit per femijet dhe shperndarjen e ballancuar
te tyre ne perputhje me nevojat aktuale. Te tilla sherbime si Shtepi Familjeje apo
Fshatra Femijesh jane ngritur dhe funksionojne ne Tirane, Shkoder, Elbasan.
*22. Me gjithe ndryshimet pozitive te realizuara ne fushen e politikave te mbrojtjes
sociale, per kategorite ne nevoje te femijeve, problematikat e mprehta dhe nevojat
e shumeanshme te identifikuara ne kete sektor, kane shtruar nevojen e kalimit ne
nje stad te ri, me cilesor, duke nxitur dhe promovuar politika dhe sherbime
sociale me efikase, me cilesore dhe gjitheperfshirese, me synimin e parandalimit,
trajtimit dhe riintegrimit te femijeve ne jeten normale. Strategjia e zhvillimit te
sherbimeve sociale per femije orientohet nga ideja e krijimit te nje game te gjere
sherbimesh, te decentralizuara dhe shtrira ne komunitet, me prane perfituesve dhe
ne perputhje me nevojat e tyre specifike.
*23. Strategjia e zhvillimit te sherbimeve sociale per femijet ne nevoje eshte pjese
perberese dhe komponent esencial ne strategjine e pergjithshme per mbrojtjen
sociale te grupeve vulnerabel te popullsise. Strategjia synon mbrojtjen e interesave
me te larta personale te femijes, ku perfshihet ne rradhe te pare perkujdesi,
mirerritja dhe zhvillimi i tij. Ne kategorite e femijeve te rrezikuar, me te fokusuara
jane kategorite e femijeve jetime (biologjike dhe sociale), te femijeve me paaftesi
mendore dhe fizike dhe femijet e abuzuar e keqtrajtur, si rezultat i trafikimit,
abuzimit seksual dhe pjesemarrjes ne format e keqija te punes etj.
*24. Ne te ardhmen do te synohet qe mbrojtja sociale e femijeve, krahas perkujdesit
ne Qendra te tipit rezidencial, te mbeshtetet ne forma te larmishme, duke i dhene
perparesi trajtimit ne ambientet sociale natyrale (shtepi, komunitet).
*25. Linja kryesore e zhvillimit te sherbimeve sociale per femije do te
karakterizohet nga:
? Deinstitucionalizimi i klienteve.
? Decentralizimi i sherbimeve.
*26. Zhvillimi i metejshem i sherbimeve per femijet do te konsistoje ne dy forma:
? Trajtimi i perkohshem ne institucione rezidenciale (institucione te perkujdesit
social, qendra zhvillimi),
? Trajtimi jorezidencial (modele dhe regjime te reja me prane perfituesve) duke
iu dhene perparesi te dytave pasi jane me prane ambientit natyral te femijeve ne
nevoje, me te arritshme dhe te prekshme nga perfituesit si dhe me pak te
kushtueshme. Trajtimi rezidencial i femijeve ofrohet si alternative e fundit,
veçanerisht per femijet jetime, biologjike dhe sociale, femijet me paaftesi mendore
dhe fizike me shkalle te larte paaftesie. Realizimi i objektivave te percaktuara ne
strategjine e zhvillimit te sherbimeve sociale dhe mbulimi i nervojave sociale te
grupeve vulnerabel jane te lidhura ngushte me projektin e konsiderueshem te
Bankes Boterore “Shperndarja e Sherbimeve Sociale ne Shqiperi”.
 
*27. Ministria e Punes dhe Çeshtjeve Sociale dhe SHSSH, si institucioni pergjegjes
per zbatimin e politikes ne fushen e sherbimeve sociale, me mbeshtetjen e Bankes
Boterore dhe te donatoreve te tjere, kane filluar tashme implementimin e projektit
“Shperndarja e Sherbimeve Sociale” thelbin e te cilit e perben pergatitja e terrenit
dhe ndertimi i kapaciteteve per kalimin, nga sherbimet e mbyllura, te tipit
rezidencial, ne sherbime moderne, te decentralizuara dhe te shtrira ne komunitet,
duke rritur pjesmarrjen ne kete proces te qeverive lokale, komunitetit dhe
shoqerise civile.
*28. Projekti do te kontribuoje ne permiresimin e standarteve te jeteses dhe
riintegrimin e grupeve dhe kategorive sociale te margjinalizuara, nepermjet nxitjes
se sherbimeve komunitare dhe pjesemarrjes se tyre ne percaktimin e prioriteteve
dhe vendim-marrje.
*29. Ne kuader te ketij projekti, krahas trajtimit te grupeve te tjera sociale si te
moshuar te vetmuar, gra ne nevoje, te rinj te droguar, te papune etj, do te nxiten
sherbime te reja me baza komunitare edhe per trajtimin e kategorive te ndryshme
te femijeve te rrezikuar. Nepermjet ketij projekti hidhet nje hap i rendesishem ne
zgjerimin e games se sherbimeve per trajtimin e nevojave dhe mbrojtjen e femijeve
te rrezikuar.
*30. Duke marre ne konsiderate eksperiencen e OJQ-ve ne fushen e sherbimeve
sociale, synimi eshte kalimi ne sherbime te integrura, brenda komunitetit dhe ne
familje, duke bashkepunuar dhe koordinuar burimet, mjetet dhe nderhyrjet e
ofrura nga shteti, pushteti lokal dhe rrjeti i OJQ-ve. Ne keto aktivitete do te
bashkepunohet ngushte me pushtetin lokal, i cili do te evidentoje personat te cilet
kane nevoje per sherbime sociale, dhe me pas, specialistet e kesaj fushe do te
vendosin per alternativat qe u pershtaten femijeve te rrezikuar.
*31. Synimi i strukturave te Sherbimit Social Shteteror eshte qe, ne partneritet me
shoqerine civile, pushtetin vendor dhe sektorin e OJQ-ve, gjate viteve 2000-2005
te aplikohen alternativat e mundshme per te zhvilluar me tej sherbimet sociale per
femije, duke u fokusuar ne keto drejtime:
- Qendra ditore per mbeshtetje dhe trajtim psikosocial, edukim dhe
keshillim te kategorive te femijeve te rruges, femijeve te abuzuar dhe
keqtrajtuar, femijeve qe rrezikojne te braktisin shkollen.
- Qendra pritese (streheza) per pritjen dhe strehimin e perkohshem te
femijeve te riatdhesuar, te larguar pa prinderit ne emigracion, minorenet
viktima te prostitucionit, etj.
- Qendra rehabilitimi per femijet dhe te rinjte e droguar dhe te alkolizuar, per
trajtimin psikosocial, keshillim, formim profesional, rehabilitim dhe
riintegrim ne jeten normale.
- Shtepi-familje dhe Qendra Ditore per trajtimin e femijeve handikape dhe
jetime, te cilet lene institucionet e perkujdesit, per femijet qe vijne nga
familje me probleme sociale etj.
12
- Qendra keshillimi ligjore per probleme juridike, te mbrojtjes se te drejtave te
femijeve jetime ose me probleme sociale.
- Qendra polivalente, te cilat ofrojne nje game te gjere sherbimesh si
keshillim, konsulence juridike, mbeshtetje psikosociale, asistence ne familje,
kurse formimi, trajnimi, informacioni asistence per zgjidhjen e situatave te
jashtezakonshme te personave ne rrezik, ne vuajtje etj.
- Kujdestaria, e cila eshte nje nga zgjidhjet me optimale per femijet te cilet
jetojne ne familje me probleme sociale dhe ekonomike, ose per femije te
lindur jashte martese, nenat e te cileve kane probleme ekonomike dhe
konflikte me familjet e tyre te origjines. Sistemimi i tyre ne nje familje, e cila
eshte e gatshme t'i mireprese dhe t'i mbaje ne gjirin e saj per aq kohe sa
familjet dhe prinderit kane keto probleme, eshte nje alternative e vlefshme
dhe me e natyrshme per femijet.
- Biresimi si alternativa me e mire per femijet e braktisur dhe me prinder te
panjohur.
*32. Per te rritur efektivitetin e partneritetit shtet - shoqeri civile ne drejtim te
permiresimit dhe zhvillimit te sherbimeve sociale per femijet ne nevoje, bazuar ne
legjislacionin perkates, do te nxitet:
? Krijimi prane njesive te qeverisjes vendore i departamenteve te perkujdesit per
femije.
? Ngritja e qendrave te sherbimit social ne qyetet kryesore te vendit per
drejtimin e institucioneve te kujdesit rezidencial per femijet, dhe harmonizimi i
sherbimeve, lehtesimi i bashkepunimit me te gjithe aktoret qe veprojne ne fushen
e kujdesit dhe zhvillimit te femijeve.
? Permiresimi i legjislacionit ne fushen e sherbimeve sociale, per te siguruar
mbrojtjen me te mire te te drejtave te femijeve/minoreneve ne nevoje.
33. Permiresimi i metejshem i legjislacionit ne fushen e mbrojtjes sociale te
femijeve sigurisht do te reflektoje kerkesat dhe standartet e Dokumentave te
rendesishem nderkombetare si Konventa per Mbrojtjen e te Drejtave te Femijeve,
Karta Sociale Europiane e Rishikuar dhe te instrumentave te tjera te ratifikuara
nga shteti shqiptar.
34. Disa nga masat me imediate qe do te ndermerren ne kete drejtim jane:
? Miratimi i Kodit te ri te Familjes ku do te gjejne rregullim te gjitha problemet
qe kane te bejne me kujdestarine dhe femijet e braktisur.
? Krijimi i Gjykates se te Miturve dhe strukturave te policise per çeshtjet e
mbrojtjes se te drejtave te femijeve.
? Rishikimi i ligjit qe trajton problemet e femijeve jetime, per biresimet dhe
vendosjen e detyruar e te perkoheshme te femijeve jetime ne institucionet e
perkujdesit social, dhe ngritja dhe fuqizimi i nje sistemi te plote informacioni per grumbullimin e
te dhenave per problematikat e femijeve te rrezikuar, mbi bazen e te cilave,
te mund te perpunohen objektiva, programe dhe projekte efikase te
zhvillimit te sherbimeve sociale.
- Vendosja e punonjesit social ne institucione te tilla si shkolla, qendra
shendetesore, burgje te minoreneve dhe prane komuniteteve ne funksion te
parandalimit, diktimit te hershem te problemeve qe cenojne te drejtat e
femijeve si dhe mbeshtetjes se strukturave perkatese per trajtimin e
nevojave sociale te femijeve sipas standarteve bashkekohore.
- Zevendesimi gradual i shtepive rezidenca te femijeve, me institucione me te
vogla si Shtepi-Familje, Fshatra SOS, etj.
- Perkrahje ekonomike dhe sociale per familjet ne nevoje, veçanerisht per
vajzat-nena dhe grate kryefamiljare me femije te mitur, si mase
parandaluese ne uljen e numrit te femijeve te abandonuar, te keqtrajtuar
dhe shfrytezuar.
- Hartimi i nje plani kombetar per te luftuar shfrytezimin seksual te femijeve
me objektiv parandalimin, mbrojtjen, mjekimin, kujdesin dhe
bashkepunimin rajonal (eshte duke u hartuar strategjia antitrafik).
*35. Ne Shqiperi ka nje rrjet te gjere dhe te zhvilluar OJQ-sh te cilat zhvillojne
aktivitetin e tyre duke u perqendruar kryesisht tek femijet dhe te drejtat e tyre.
Procedurat per ngritjen dhe formimin e nje OJQ-je jane te percaktuara me Kodin
Civil te Republikes se Shqiperise. Keto dispozita jane te vetmet lidhje ndermjet
Shtetit dhe ketyre OJQ-ve, pasi aktiviteti i tyre ne vijim eshte teresisht i pavarur.
Me poshte paraqitet nje liste OJQ-ve me veprimtari me te zgjeruar, si dhe
drejtimet kryesore te punes se tyre:
1- Qendra per Mbrojtjen e te Drejtave te Femijeve ne Shqiperi - kryesisht eshte e
fokusuar ne mbrojtjen e te drejtave te femijes.
2- Shoqata "Miqte e Femijeve te Talentuar" - kryesisht e fokusuar ne fushen e
femijeve te talentuar dhe kultures.
3- Shpresa e Femijeve te Tiranes - nje OJQ vendore qe ne qender te punes ka
permiresimin e kushteve te jeteses se femijeve te braktisur.
4- Unioni Kombetar per te Drejtat e Njeriut ne shkollat e mesme.
5- Shoqata e Jetimeve Shqiptare - shoqate ne nivel kombetar qe ka ne fokus te
punes se saj punen me jetimet e mitur qe punojne, grate etj.
6- Mesuesit e te Drejtave te Njeriut - shoqate vendore nga qyteti i Vlores qe si
objekt te punes se saj ka mesimin e te drejtave te njeriut ne shkolla.
7- Klubi i piktoreve te vegjel "Zemra e Liqenit"- shoqate vendore e fokusuar ne
ndihmen ndaj te miturve nga 8-14 vjec per zhvillimin e dhuntive te tyre per
pikturen.
 
8- Unioni Shqiptar i Marionetave dhe Teatrove per Femije dhe te Rinj - i
perqendruar ne dhenien e shfaqjeve ne kopshte dhe shkolla.
9- Duke i Sherbyer se Ardhmes - shoqate vendore e orientuar ne fushen e
mbrojtjes se te drejtave te femijes.
10- Ndihme per Femijet - shoqate vendore per mbrojtjen e te drejtave te femijeve
te braktisur ne qytetin e Korces.
11- Femijet Tane - shoqate vendore (Burrel) qe perpiqet ne bashkepunim me
prinderit te ndihmoje ne rikthimin e femijeve te larguar nga shkolla.
12- Ndihmoni Femijet - nje shoqate vendore (Lac) e cila eshte fokusuar ne fushen
e punes, arsimit, shendetit dhe problemeve social - ekonomike te femijeve.
13- Organizata e Librit per Femije dhe te Rinj - Shoqate vendore ne qytetin e
Tiranes per inkurajimin e femijeve ne lexim, shkembim kulturash, tolerance
dhe bashkepunim ndermjet gjenerates se re ne Tirane.
14- Shoqata e Tirana Basket - Shoqate vendore (Tirane) qe ka si synim mesimin e
minibasketit femijeve.
 
*36. Pervec shoqatave te permendura me siper ekziston edhe nje rrjet OJQ-sh te
cilat nuk kane ne qender te punes se tyre punen me femijet dhe problemet e tyre,
por te cilat ndermarrin here pas here projek te dhe aktivitete per femijet.
*37. Si te tilla mund te permendim, Keshillin Rinor Shqiptar, Forumin e Pavarur te
Gruas Shqiptare, Shoqaten e Gruas Refleksion, Ne dobi te Gruas Shqiptare,
Organizaten Mbrojtja e Gruas dhe Femijes, Familja ne Fokus, Gra pa mbeshtetje,
Nena, Femija dhe e Ardhmja, Realitetet dhe Vizionet e Gruas etj. Duhet te
theksohet se OJQ-te qe veprojne ne fushen e te drejtave te femijes kane pikat e
tyre te forta sic jane vullneti dhe devocioni, puna vullnetare, njohja e mire e
rrethanave per femijet ne Shqiperi etj. Dobesite e tyre vihen re vihen re ne
strategjite akoma te paqarta, gjetja e fondeve dhe bashkepunimi ndermjet tyre, si
dhe bashkepunimi me autoritetet shteterore. Me shume duhet te behet ne drejtim
te permiresimit te metodave te punes, anetaresise, ambienteve te punes dhe
pajisjeve.
*38. Ministria e Punes dhe e Çeshtjeve Sociale, Komiteti Gruaja dhe Familja,
Ministria e Arsimit, Ministria e Pushtetit Lokal, bashkepunojne me OJQ -te qe
veprojne ne fushen e te drejtave te femijes ne projekte te ndryshme ne interes te te
drejtave te femijeve.
*39. Ne kete kuader funksionojne 10 institucione te administruara nga fondacione
dhe shoqata qe kane kontrate me Ministrine e Punes dhe Sherbimin Social
Shqiptar:
*40. Lidhur me personelin qe punon ne institucionet e perkujdesit per femije i
kushtohet nje rendesi mjaft e madhe pergatitjes se tyre profesionale. Per marrjen e
tyre ne pune ka kritere te percaktuara lidhur me figuren profesionale dhe morale te
personave qe do te punojne ne kete sektor mjaft delikat. Gjithashtu, ne menyre te
vazhdueshme dhe te planifikuar zhvillohen seminare per azhornimin e tyre me
metodat bashkohore per rritjen dhe edukimin e femijeve. Seminaret zhvillohen ne
bashkepunim me shoqata dhe fondacione te ndryshme qe puno jne per kete qellim,
nga eksperte te fushave mjekesore, pedagogjike, psikologjike dhe sociale.
*41. Ky bashkepunim eshte me intensiv ne projektet per femijet me nevoja
specifike, sic jane femijet handikapate, invalide, per kujdestarine, vendimmarrjen e
femijeve dhe femijet me probleme te varesise ndaj droges.
II. KUPTIMI I FËMIJËS (neni 1)
*42. Sipas Legjislacionit Shqiptar fëmijë konsiderohet qënia njerëzore e lindur
Line 4.675 ⟶ 4.202:
 
[[Category:Libra]]
---->
Marrë nga "https://sq.wikibooks.org/wiki/Konventa_mbi_të_drejtat_e_fëmijës_(CRC)"