Interneti allashqiptarçe/403: Dallime mes rishikimesh

Content deleted Content added
Faqe e re: <center>'''Interneti'''</center> '''Si erdh deri tek internet'''? Zbatimi i idesë për të krijuar një rrjetë të informacioneve, përshkakë të nivelit dhe llojeve të tyre, saktë...
 
No edit summary
Rreshti 1:
<center>'''Interneti'''</center>
 
'''==Si erdh deri tek internet'''?==
 
Zbatimi i idesë për të krijuar një rrjetë të informacioneve, përshkakë të nivelit dhe llojeve të tyre, saktësisht nuk mund të caktohet. Dihet që në vitet e ´60-ta, pra gjatë luftës së ftohtë NATO-së dhe Paktit të Varshavës, zhvillimet në përpunimin e t´dhënave elektronike vinin kryesisht nga ana ushtarake. Gjatë kësaj kohe, institucionet ushtarake amerikane të NATO-s, krijojn rrjeta elektronike të përpunimit të informacioneve, të cilat duhej të funksinonin edhe në luft me armatim bërthamorë. Këto rrjeta janë edhe elementi themelues i rrjetit botërorë të informacioneve, që ne sot e quajm internet.
Rreshti 9:
Agjencia shkencore e krijuar më 1958 për projektet kërkimore dhe zhvillimore, ARPA (Advanced Research Projects Agency), punimet e së cilës hynin në shërbim të ushtrisë amerikane, më 1966 vendosi që me makinën e vetë llogaritëse ARPA të lidhë makina tjera . Gjat këtyre punimeve, nendohej në rrjetin e decentralizuar. Në fund të 1969-ës për makinën kryesore ARPA ishin të lidhur katër makina tjera. Tri vite më vonë numri i makinave të lidhura shte 40-të, në këtë kohë ky ishte rrjeti i ARPA-së dhe thirrej ARPA-Net. Ky rrjetë do të rritet në internet.
 
:''Historia e internetit fillon në kohën e zbakimit në Hënë dhe në kohën Hipikëve.''
 
Rrjetat e krijuara me lidhje të tilla të përziera (paralele, serke, yll), nuk ishin interesante vetëm për ushtarakët. Akademikët e vëren shpejt të mirat që sillte "ARPA-Net"-i. Në të vërtet për shkentarët nuk ishte interesant sinkronizimi i t´dhënave në makinat e ndryshme, por atyre ju interesonte shikimi (bartaja) sipas nevojës, i informacioneve nga makinat tjera. Këtij "shikimi" nuk i pengonte arqitektura e hapur e "ARPA-Net"-it. Kështu që nga ´70-ta, shkenctarët ë institucione shkencore amerikane kishin mundësi të shikonin punimet e kolegëve të tyre, të plasuara në makinat llogaritëse të institucioneve shkencore.
 
'''==Interneti'''==
 
Nevoja e dallimi të botës shkencore dhe asaj ushtarake të lidhur në ARPA-Net, për shkak të sekreteve ushtarake solli që në fillim të viteve `80 nga ARPA-Net të ndahet rrjeti ushtarak Mil-Net, ndërsa ARPA-Net mbete në duar të shkencëtarëve. Në pjesën civile të këtij rrjeti në vitet ´80, bëhet katapultimi i numrit të kompiuterve të lidhur në të. Shkaktar i rritjes së numrit të lidhjeve, merret organizata amerikan National Science Foundation (NSF). Kjo organizatë arriti që të gjithë llogaritësit e qendrave të rëndësishme shkencore në ShBA të i lidhë në këtë rrjetë. Kështu me këtë lidhje u bë e mundshme që nga rrjete të vogla të kyçen në rrjetin e madh dhe nga ai në ndonjë rrjetë apo kompiuteri tjetër. Me këtë edhe u krijua "rrjeti i rrjeteve" për të cilin për një kohë të shkurtër merr dheun fjala "internet" . Me këtë edhe fjala ARPA-Net u largua nga kokat e njerëzve rreth viteve ´80.
Rreshti 25:
Sot kur ne themi "Internet", atëherë nënkuptojmë jo vetëm thjeshtë një rrjet, por sistemin, lidhjen e rrjeteve të ndryshme të vogla (organizatave, institucioneve etj.) në Backbone.
 
'''==Si funksionon sot në praktik?'''==
Të gjithë i keni dëgjuar fjalët URL dhe WWW. Por, ç’do të thonë këto fjalë? URL – Uniform Resource Locators s’është asgjë tjetër, por vetëm adresë e një faqeje në internet që përmban informacionin e shkëmbyer standard të shprehur me Http:// (HyperText Transfer Protocol), që ju e shkruani në çdo adresë që doni ta shihni ne Internet. Hypertext do të thotë një tekst i regjistruar në një forme elektronike me lidhje referative ndërmjet faqeve.