Dua të di/Ndodhit/Matematikë: Dallime mes rishikimesh
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
:: -3000
*
*Maja - kulturë në Amerikën latine, përdornin sistemin me numrave me bazë 20.
:: -2238
*Sunduesi kinez Jao, futi nxhehjen për produktet bujqësore.
:: -2000
*Në shkrimet e lëna nga babilonasit, shihen detyra për përdorimin e teoremës së Pitagorës.
: :: -1700
*Në librin e llogaritjes të Ahmesë (papirus), paraqiten zhvillime të mira të llogaritjes së thyesave. Fillon përdorimi i simboleve të Algjebrës.
:: -1000
*Në Kinë përdoren në masë tabelat llogaritëse.
:: -624
*Talesi i Miletit (Θαλῆς ὁ Μιλήσιος;)(-552)
:: -610
*Anaksimandëri i Miletit (Αναξίμανδρος) (-547)
:: -580
*Pitagora i Samosë (Πυθαγόρας) (-496)
:: -546
*Anaksimenesi i Miletit (Αναξιμένης)
:: -500
*Grekët e vjetër i shënojnë numrat sipas alfabetit të tyre; përdorin tabelat llogaritëse.
*Anaxagora i Klazomenesë (-428)
*Zeno i Eleasë (-430)
*Sokrati (-399)
*Demokrit i Abderës (-370)
*Hipokrati i Koses (-370)
*Platoni (-347)
*Theaetetus i Athinës (-369)
*Hipokrati përmbledhë "elementet" e para, një punim standart i gjeometrisë; Shifra Zero, përdoret në fillim dhe në mes të numrave.
*Platoni themelon "Akademin" në Athinë
*Euklidi i Aleksandrisë (-300)
*Euklidi në "elemete" jep vërtetimet e para aksiomatike të gjeometrisë; vërteton pafundësinë e numrave pirim
*Romakët përdorin Abakun e dorës.
*Eratosthenes i Kyrenesë (-195)
*Apolonius i Pergesë (-190)
*Arkimedi vërteton pafundësin e sistemevit të numrave, përdorë për herë të parë katrorin ekzaktë të segmentit parabolës; bënë llogaritje të mira të vlerave të përafërta të numrit PI
* Eratosthenesi vije si drejtor i Bibliotekës së Aleksandrisë; themelon gjeografin matematikore, si dhe zhvillon më tutje teorinë e numrave primë
*Apollonis boton veprën prej 8 pjesësh në të cilën përmbledh paraqitjen e prerjes tërthore të sferës.
*Në Kinë krijohet vepra "Aritmetika"
*Cezari jep idenë për matjen e perandorisë, ndërsa më vonë, Augusti e zbaton.
*Në Herons "Metrica", gjendet formula e Heronis për trekëndëshin.
*Menelaosi paraqet rregullën për llogaritjen e trekëndëshit sferik.
*Heroni gjen formulën e Heronisit për llogaritjen e rrënjës katrore.
*Ptolimeu gjen tetorin e tij, për diagonalen e katërkëndëshit në rreth dhe shpallë tabelën e katrorit në rreth.
*Ptolimeu përdorë në "Almaest", rrafshet dhe trigonometrinë e sferës.
*Diofantusi i Aleksandrisë
*Diofantusi boton një paraqitje të Algjebrës dhe dhe zhvillon fuqizimin e numrave.
*Paposi i Aleksandrisë shkruan veprën e tij kryesore "Koleksionet"
*Ariabata
*Ariabati mëson llogaritjen ekzakte të rrënjës së kubit, në versionin e veprës "Ganita-pada"
*Matematikanët, Isidorosi i Miletit dhe Anthemiosi i Tralleisit llogarisin arkitekturën e Kishës Haxhia Sofia që gjendej në Konstantinop.
*Brahmagupta (-665)
*Brahmagupta themelon Mësimin mbi thyesat.
*Në Siri përdoren "shifrat indiane".
*Indasit përdorin shifrën Zero dhe përdorin një sistem të pozicionimit.
*Prifti irlandez Beda (673-735), përshkruan një sistem për nxhehjen me gishta.
*Ibn Musa al-Hwarizmi (Choresem, -850)
*Arabët marrin në përdorim shifrat indiane ("arabe")
*al-Hvarizmi përdorë sistemin decimal së bashku me shifrën Zero.
*Al-Ma'mun përkthen veprën e Euklidit.
*Papa Silvesteri II fillon të lejojë përdorimin e shifrave arabe në Evropë.
*Rregulla e Rufinit, e quajtur kështu më vonë; për myslimanët, tashmë e njohur.
*Leonardo Fibonaqi i Pisës (-1250)
*Omar ben Ibrahim Akayami zgjidhë barazimet gjeometrike të shkallës së tretë me ndihmen prerjes tërthore të sferës.
*Botohet libri "Liber Abaci" i Fibonaqit, me këtë përfundimisht fillon përdorimi i shifrave arabe më Evropë. Ai llogarit gjithë numrat primë, nga 11 deri 97. Punë e madhe për atë kohë.
*Regiomontanusi (Johanes Myller, -1476)
*Botohet vepra e Regiomontanusit, "De triangulis omnimodis libri quinque".
*Për herë të parë në Evropën perëndimor, Regiomontanusi ligjëron Matematikën dhe Astronominë.
*S.Ferro
*Albreht Dyrer (-1528)
*Libri i parë për gjeometri në gjuhën gjermane.
*Në Itali shtypet libri i parë për llogaritje.
*Mihael Shtifel (-1567)
*J.Vidman boton një libër për llogaritje në të cilin paraqiten shenjat e mbledhjes dhe zbritjes.
*Në Florencë, shtypet për herë të parë shifra Zero.
*Adam Riez (-1559)
*S.Ferro gjenë një metod për zgjedhjen e barazimit të shkallës së tretë, dhe nuk e bënë publike.
*N.Tartaglia
*Gjirolamo Kardano (-1576)
*Pacoli boton në Itali "De divina proportione"
|