Polemika e Pëllumb Xhufit me Ndrecën për Mid’hat Frashërin

Si për të prishur atmosferën e ceremonisë për përcjelljen e eshtrave të Mid’hat Beut, që dukej se po ecte paqësisht mes ngazëllimit të mezipërmbajtur të djathtistëve dhe hutimit prej bonjaku të majtistëve, ia befi me një “postim” kontrapedal Adrian Ndreca, – shkruan Pëllumb Xhufi për Panorama.

Dikur kam thënë për të se është tipi që çdo nënë do ta dëshironte për dhëndër: simpatik, i kultivuar, delikat e paqësor. Në fakt, është i tillë vetëm në dukje, sepse në realitet Ndreca është një skifter i vërtetë, është Nemesis, perëndia e hakmarrjes dora vetë. Jeta e virtytshme, që e kalon mes refectorium, dormitorium e auditorium të një universiteti katolik në Romë, duket se nuk po arrin ta zbusë mërinë e vjetër të Akilit tonë. Edhe këtë herë, e ka me “komunistët”, d.m.th. padallimisht me të gjithë ata që dalin jashtë radarëve të tij botëkuptimorë, të cilët, pretendon ai, paskan rrudhur buzët për kthimin e eshtrave të Midhat Frashërit. Cili “komunist” ia paska prishur qejfin Ndrecës? Ndonjë nga ata me pushtet, Edi Rama, Ilir Meta, Gramoz Ruçi… apo, apo Artan Shkreli. Mendja ma thotë se nuk ka arsye pse të jetë i zëmëruar me ta, aq më pak me Artanin, të kudondodhurin “magister elegantiarum” të Kryeministrit, i cili, siç flitet, ka deklaruar se nuk vdes pa ngritur në mes të Tiranës, për qejf të tij dhe të Ndrecës, edhe bustin e Patër Anton Harapit, paçka se për këtë betejë të paautorizuar i kanë hequr veshin edhe nga Vatikani. Atëherë, me kë e ka inatin z. Ndreca, me gazetarët? Me historianët? Këta, heshtën dhe si shpeshherë i gëlltitën të vërtetat e sëkëlldisura, me përjashtim të historianit të ri, Dr. M. Kasmi, që me taktin që kërkonte momenti, e kujtoi edhe ndonjë “cen” të Frashërlliut. Heshta edhe unë, që zakonisht nuk e mbaj dot gjuhën kur gjykoj se teprohet, siç u teprua, madje me okë, në rastin e ceremonisë për Midhat Frashërin. Nuk fola, sepse jam ndër ata që mendojnë se çdo shqiptar, që është ndjerë i tillë, e ka të drejtën, të paktën, të prehet në vendin e tij, qoftë ai Ahmet Zogu, Eqerem Bej Vlora apo Mid’hat Frashëri. Shqiptarët e kohëve të demokracisë s’kanë pse turbullohen për vendosjen në një varr të thjeshtë të eshtrave të ndonjë shqiptari syrgjyn. Në fund të fundit, kanë duruar pa bëzajtur “gjëma” akoma më të mëdha. Kanë duruar, për shembull, vendosjen në vorreza faraonike, të ngritura me bollëk në tokën shqiptare, të eshtrave të “ushtrisë së Vorio-Epirit”. Natyrisht, kur është fjala për Mid’hat Frashërin, edhe unë, për ta thënë konfucianisht, kam dhjetë mendime të mira, por kam edhe dhjetë mendime të këqija. Ndaj, edhe nuk iu përgjigja disa ftesave për t’u shprehur për të, pasi do detyrohesha t’i thosha edhe të parat, edhe të dytat. Një historian, qoftë ky edhe një historian si unë (“historian leshi”, më quajti dikur një “politikan stofe”), nuk mund t’i bashkohej hipokrizisë së përgjithshme që shoqëroi ceremonitë për Mid’hat Frashërin. Ndaj gjykova se nuk ishte ky rasti për të folur apo për të përfolur një personalitet aq kompleks. Latinët na mësojnë se për një njeri që varroset, duhet folur vetëm mirë: “sepellituris nihil nisi bene”. Por kjo nuk do të thotë se nuk duhet të flas kur individë, si Adrian Ndreca, shkelin brutalisht mbi këtë pakt heshtjeje që mrekullisht u respektua nga të gjithë, për të derdhur vrerin e frustrimeve të veta.

Kuptohet, ceremonia e rivarrimit të Mid’hat Frashërit është për Ndrecën vetëm një sebep. Për arsye bukur “të kuptueshme”, ai nuk e njeh dhe as nuk e honeps Mid’hatin. Mjafton të lexosh dy radhë prej tij e do ta kuptosh se në ç’livadhe kullosin mendimet e tij. Gjithsesi, ky i Mid’hatit ishte për Ndrecën një tjetër rast për të trazuar ujërat e për të interpretuar në mënyrë krejt origjinale Luftën e Dytë Botërore dhe protagonistët e saj. Uroj shumë që postimin e tij mos ta kenë lexuar andej nga Ministria e Arsimit, ku prej vitesh kërkojnë ndonjë historian të denjë për të shkruar “si duhet” tekstet e historisë për kalamaqët e Shqipërisë. Me siguri do shushateshin nga aq shkencë e do ia besonin atij, fët e fët, atë punë të vështirë. Por ç’thotë z. Ndreca në postimin e tij. Thotë se Mid’hat Frashëri paska qenë vizionari më i madh i Luftës II Botërore, sepse ndërsa bota rrekej kot të luftonte kundër nazistëve, që s’ishin në gjendje të vrisnin një mizë, ai, Mid’hat Frashëri, e kuptoi kush ishte e keqja e vërtetë e njerëzimit dhe iu dha me mish e me shpirt luftës kundër “monstrës” komuniste. I shkreti Mid’hat, do skuqej nga turpi nga kaq mirësi! Por le të ndjekim interpretimin “alla Ndreca” të historisë. Me një notë të rreptë kritike, Ndreca na thotë se Perëndimi bëri gabim që gjatë Luftës së Dytë Botërore u lidh me “komunistët” (kuptohet, se për Ndrecën “komunistë” ishin të gjithë ata që nuk u llokoçitën në gjirizet e fashizmit e të kolaboracionizmit). Vetëm vonë, tepër vonë, kur në horizont u shfaq “doktrina Truman”, në pozitat antikomuniste të Mid’hat Frashërit “do të rreshtohej pothuejse e gjithë bota e qytetnueme perëndimore”. Vetëm atëherë,- përfundon triumfalisht Ndreca,- “ata që fituen Luftën e Dytë Botnore do t’i kundërveheshin monstrës që iu bashkue luftës kundër nazizmit jo për me mbrojtë idealet e lirisë, por vetëm pushtetin e vet të lamë me gjak”. Nëse i përmbahemi kriterit kronologjik, “monstra”, që sipas Ndrecës iu bashkua luftës kundër nazizmit për të mbrojtur pushtetin e vet të larë me gjak, rezulton të jetë Stalini, i cili në vitin 1941, viti kur Bashkimi Sovjetik u sulmua nga Gjermania naziste, ishte i vetmi udhëheqës komunist në pushtet. Ndër 200 milionë qytetarë të Bashkimit Sovjetik, vetëm ky, sipas Ndrecës, ka qenë i interesuar ta kundërshtonte agresionin e Hitlerit, “antikomunist si ai”. Helbete, arsyeton Ndreca, Stalini duhej të mbronte pushtetin e tij të fituar me gjak. Ata 20 milionë ushtarë, oficerë e qytetarë sovjetikë, burra e gra, që dhanë jetën në epopenë më të lavdishme të shkruar ndonjëherë në mbrojtje të lirisë së tyre dhe të botës mbarë, paskan shkuar dëm kot. Sepse liria, na mëson Ndreca, ka vetëm një armik, që janë komunistët, paçka se këta në Luftën e Dytë Botërore ishin të parët që i vunë gjoksin murtajës naziste, si në Bashkimin Sovjetik, ashtu edhe në Francë, Holandë, Poloni, Itali, Greqi, Jugosllavi, Shqipëri e kudo ku luftohej për nder e liri. Sipas arsyetimit të filozofit të historisë, zotit Ardian Ndreca, Ruzvelti i Amerikës dhe Çërçilli i Anglisë bënë gabim të madh që u lidhën me Stalinin për të luftuar Hitlerin, ia vlente më shumë të bashkoheshin me të për të luftuar “monstrën” komuniste. Ndaj, përfundon filozofimin e tij Ndreca, jo Presidenti Ruzvelt, por Presidenti Truman është heroi i vërtetë i Luftës II Botërore. Pikërisht ai që urdhëroi hedhjen e bombave atomike në Hiroshima e Nagasaki dhe që në emër të luftës kundër komunizmit, rrudhi liritë demokratike të qytetarëve amerikanë dhe filloi gjuetinë e shtrigave ndaj gjithë atyre që e mendonin ndryshe. Sigurisht, duke interpretuar Luftën II Botërore në dritën e “antikomunizmit”, Ardian Ndreca synon të rehabilitojë jo aq shumë Mit’had Frashërin, sesa modelet e tij të vërteta ideologjike e kulturore, që janë “monstrat” e llojit Miraka, Previzi, Deva, Toska, Dema që historia e vërtetë, jo historia e shkruar prej tij, do t’i kujtojë vetëm si kuislingë, kolaboracionistë e kriminelë të pështirë, të cilët për llogari të pushtuesit kanë vrarë e torturuar të rinjtë e të rejat shqiptare, komunistë e jo komunistë, që i dolën zot vendit kur ky kishte nevojë për trima e për patriotë e jo për lapangjozë.

17 Nëntor 2018